چکیده:
مقالة پیشِ رو کوشیده است با جستجو در استعارههای مفهومی سه داستان از سه زبان که به شیوۀ جریان سیال ذهن نگاشته شدهاند، نشان دهد که چگونه کارکردهای ذهنی، در میان سه زبان مشابهتهای نسبی را در طرحوارههای تصویری رقم میزند و نیز متقابلاً چگونه فرهنگهای هر اقلیم بر ایجاد تفاوتهای ساختاری در طرحوارههای تصویری اثرگذار است. در پژوهش حاضر روش پیکرهای به کار گرفته شده است و استخراج دادهها با جستجوی کلیدواژههای مربوط به حوزة (مقصد) «شادی» و با توجه به بافت زبانی مرتبط صورت پذیرفته است. توصیف و تحلیل نمونههای دارای استعاره، برای بررسی حوزههای مبدأ و نامنگاشتهای موجود به شیوة مقایسهای انجام گردیده است. دادههای این تحقیق در سه داستان سنگ صبور، خشم و هیاهو و میرامار، با استفاده از فهرست طرحوارههای تصویری ایوانز (2006) مشخص میکند که صادق چوبک (فارسی) از پنج طرحوارة تصویری «حرکت، نیرو، وجود، حجم و فضا»، ویلیام فاکنر (انگلیسی) از چهار طرحوارة تصویری «وجود، حجم، نیرو و حرکت» و نجیب محفوظ (عربی) از سه طرحوارة تصویری «وجود، حجم و نیرو» برای بیان احساس «شادی» استفاده کردهاند. شباهتهای موجود نشاندهندة جهانی بودن و تفاوتها، بیانگر فرهنگ ویژه بودن طرحوارههای تصویری مورد بحث است.
The present article has tried to study the conceptual metaphors of three stories from three languages which are written in the style of Stream-of-consciousness as a narrative device, to show how the mental functions establish relative similarities in the image schemas among these three languages, and also how these cultures create different image schemas. In this research, the extracting data from the corpus has been done by searching the keywords related to the domain of "happiness" and according to the relevant linguistic context. The description and analysis of metaphors have been done in a comparative way to examine the fields of source and existing mappings and at last the related image schemas. The data of this research shows that Sadegh Choobak (Sange Sabour in Persian) has used five image schemas, "Motion, Force, Existence, Volume and Space", William Faulkner (Sound and Fury in English) has used four image schemas, "Existence, Volume, Force and Movement", and Najib Mahfouz (Miramar in Arabic) has been used three image schemas, "Existence, Volume and Force" to express the feeling of " happiness ". The existing similarities show the universality of image schemas and differences indicate the culture-specific nature of image schemas.
خلاصه ماشینی:
داده های این تحقیق در سه داستان سنگ صبور، خشم و هیاهو و میرامار، با استفاده از فهرست طرحواره های تصویری ایوانز (٢٠٠٦) مشخص میکند که صادق چوبک (فارسی) از پنج طرحوارۀ تصویری «حرکت ، نیرو، وجود، حجم و فضا»، ویلیام فاکنر (انگلیسی) از چهار طرحوارۀ تصویری «وجود، حجم ، نیرو و حرکت » و نجیب محفوظ (عربی) از سه طرحوارۀ تصویری «وجود، حجم و نیرو» برای بیان احساس «شادی» استفاده کرده اند.
لطیفتوسا دیاح (Lathifatussa’diyyah) و همکاران (٢٠٢١) ضمن بررسی انواع استعاره های مفهومی و تبیین طرحواره های تصویری موجود در رمان انگلیسی حنان الشیخ با عنوان داستان زهرا مشخص میکنند که بیشترین فراوانی به ترتیب مربوط به طرحوارۀ «هویت ، وجود، نیرو، فضا، وحدت /تکثر، ظرف و مقیاس » است .
محمودی و همکاران ( ١٤٠١ و آماده انتشار) پیشتر همین شیوه را برای بررسی استعاره های مفهومی حوزۀ عاطفه غم و احساس خشم در داستان هایی که اکنون مورد بحث قرار گرفته به کار برده اند.
داستان سنگ صبور در بررسی استعاره های مفهومی حوزۀ «شادی» در سنگ صبور، ٨٣ مورد استعارۀ مفهومی شناسایی شد و مشخص گردید که نویسنده برای بیان مفهوم حوزۀ مقصد «شادی» از ١٢ حوزۀ مبدأ استفاده کرده است .
جدول (١): طرحواره های تصویری استعاره های مفهومی حوزۀ «شادی» در سنگ صبور استعارۀ خاص , طرحوارۀ تصویری , فراوانی استعارۀ خاص [شادی شئ /وسیله /دارایی است .
] , نیرو: انحراف , 2 طرحوارۀ «وجود: شئ » در ٧ استعارۀ خاص دیده میشود که استعاره های: [شادی شئ / وسیله / دارایی است .