چکیده:
آموزه «انتظار» در میان آموزههای مهدویت از جنبه کارکرد اثر و کاربرد دارای بیشترین استفاده در میان مهدی باوران است. در طول تاریخ اسلام، اندیشمندان اسلامی از آموزه انتظار فراوان گفتوگو کرده و بسیاری از فعالیتهای علمی و فرهنگی خویش را در مسیر ترویج و اشاعه آن سوق دادهاند. آیتالله حاج شیخ لطفالله صافی گلپایگانی که به مرجع و فقیه مهدوی معروف است، در این خصوص فعالیتهای چشمگیری داشته و آثار و پژوهشهایی ارزشمند به یادگار گذاشته است. مقوله انتظار در میان آموزههای مهدویت، یکی از پر کاربردترین و پر پسامدترین آموزهها است. بر این اساس، هر چه بیشتر مورد بحث و بررسی علمی قرار بگیرد، اثر بخشی و کاربردی شدن آن در میان مردم بیشتر خواهد شد. این پژوهه با روش توصیفی _ تحلیلی بر اساس دادههای منبعث از آثار آیت الله صافی گلپایگانی و با جمع آوری اطلاعات بر اساس شیوه اسنادی و کتابخانهای دنبال میشود تا اهتمامورزی جدی آیت الله صافی گلپایگانی به اندیشه مهدویت، بهویژه آموزه انتظار روشنتر گردد.
The doctrine of “Mahdism” is the most widely used teaching among all Mahdism teachings in terms of its efficiency, effect, and application among the Mahdi believers. Throughout the history of Islam, the Islamic thinkers have debated over the teaching of awaiting and have pursued many of their scholarly and cultural activities in the direction of promoting and spreading this teaching. Ayatollah Haj Sheikh Lotfollah Safi Golpayegani, well-known as the Mahdavi legal authority, had significant activities in this regard and left behind valuable and priceless works and researches. The subject of awaiting among all Mahdism teachings is one of the most used and consequential doctrines. According to it, the more it is discussed and investigated scientifically, the more effective and practical it can become amongst the people. This study follows a descriptive-analytic method based on the data derived from Ayatollah Safi Golpayegani’s works and by collecting information based on documentary and library-based method seeks to clarify the serious attention of Ayatollah Safi Golpayegani to Mahdavi thought, especially the teaching of awaiting.
خلاصه ماشینی:
بررسی و تحلیل انتظار با تأکید بر اندیشه آیت الله صافی گلپایگانی 1 حسین الهی نژاد 2 چکیده آموزه «انتظار» در میان آموزههای مهدویت از جنبه کارکرد اثر و کاربرد دارای بیشترین استفاده در میان مهدی باوران است.
انتظار، مهدویت، ظهور، صافی گلپایگانی، منتخب الاثر این مقاله به همایش بین المللی مهدویت و انتظار در اندیشه حضرت آیتالله العظمی صافی گلپایگانی ارائه و طبق تفاهم نامه بین دفتر فصلنامه انتظار موعود با پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چاپ شده است.
شیعیان و علمای شیعه نیز تواتر حدیثی مهدویت و اجماعی بودن آن را قطعی گرفتهاند (صدوق، 1377: ج1، ص45 و بهاءالدین نیلی، 1430: ص9)؛ چنانکه آیت الله صافی گلپایگانی مینویسد: بدون شّک «عقیده به مهدویت» و اعتقاد به ظهور حضرت مهدى (عج)، به عنوان منجى عالم، باورى صرفاً اسلامى است که براساس کتاب و سنّت پدید آمده و همگى مسلمانان پیشین و پسین، بر آن اتّفاق نظر دارند و حتّى گروهى از بزرگان و صاحب نظران به متواتر بودن احادیث وارد شده در این باب حکم کردهاند (صافی گلپایگانی، 1391: ج3، ص321).
محمد عظیم آبادی نیز در کتاب «عون العبود شرح سنن ابی داود» همین اتفاق و هماهنگی مسلمانان را در خصوص مهدویت مطرح کرده و علاوه بر آن ادعا میکند که این اتفاق در طول تاریخ اسلام تداوم و استمرار داشته است 2 (عظیم آبادی، 1415: ج11، ص243).
همچنین در زمینه بیان اتفاقی بودن اندیشه مهدویت میان مسلمانان، صاحب کتاب «الاذاعة» اذعان دارد که قضیه امام مهدی میان همه اهل اسلام مشهور و این اتفاق در طول تاریخ استمرار داشته است (قنوچی، 1420: ص126).