چکیده:
بیان مسئله: تاریخ اجتماعی حواس ازطریق مطالعة حواس و عواطف انسانی در بستر زندگی روزانه بهتحلیل مسائل اجتماعی میپردازد. عکسهای اجتماعی بهواسطة تحلیلوتفسیر حواس غیردیداری مقولات جمعیتیکه بازنمایی میکنند، نحوة مواجهه مردمان گذشته با زیستبوم خود را از طریق عواطف و احساسهای انسانی عرضه میکنند. بدینترتیب، تاریخ اجتماعی صدا بهعنوان روش مطالعة عکسهای اجتماعی، نحوة شکلگیری تلقیهای گوناگون و باورها و عادات روزمرة مردم را در ارتباط با مقولات صوتی حاضر در بطن زندگی روزانه براساس اسناد دیداری عکاسانه فراهم میسازد. اما پرسش آن است که با توجه به کیفیت استنادی عکسها که همواره مرتبط با قوة باصره فرض شدهاند، چگونه میتوان در متن آنها بهمطالعة صداهای مرتبط با زندگی مقولات جمعیتی پرداخت؟ بهویژه در عکسهای تاریخی مانند آثار عکاسانة دورة ناصری، تحلیل مبتنی بر تاریخ اجتماعی صدا چه اطلاعات افزودهای در اختیار مورخ قرار میدهد؟
هدف پژوهش: هدف پژوهش بررسی عکسهای اجتماعی است که با توجه بهویژگیهای بصری خود، حاوی دادههای دیداری هستند که با اطلاعات فرامتنی تاریخی دورة موردنظر شامل اسناد مکتوب تاریخ اجتماعی، امکان مطالعة جنبههای اجتماعی اصوات را در متنی عکاسانه فراهم میسازند و ازاینطریق میتوان اطلاعات دقیقتر و جامعتری از کیفیات زیستة مردم در زندگی روزانه بهدست آورد.
روش پژوهش: این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با کاربست تاریخ اجتماعی حواس، به استخراج نمایههای مرتبط با مقولات صوتی در زندگی روزانة مردم عهد ناصری (براساس عکسهای درون کاخ سلطنتی و مردمنگاریهای دورة ناصری) و تطبیق آنها با متون تاریخی همدورة آن پرداخته است.
نتیجهگیری: اغلب صداهای موجود در فضاهای شهری دورة ناصری در دست طبقة حاکم بوده و برای کنترل و اعمال قدرت بهکار میرفته است. ظهور مدرنیته نیز در آن دوران با درهمشکستن سکوت پیشامدرن، تجربههای شنیداری جدیدی را در طبقات مختلف اجتماعی ایجاد کرد که طبعا با فاصلهگرفتن از پایتخت و مراکز قدرت این صداها بخش کمتری از فرهنگ شنیداری طبقة دهقان را شامل میشد.
خلاصه ماشینی:
اما پرسش آن است که با توجه به کیفیت استنادی عکسها که همواره مرتبط با قوۀ باصره فرض شدهاند، چگونه میتوان در متن آنها بهمطالعۀ صداهای مرتبط با زندگی مقولات جمعیتی پرداخت؟ بهویژه در عکسهای تاریخی مانند آثار عکاسانۀ دورۀ ناصری، تحلیل مبتنی بر تاریخ اجتماعی صدا چه اطلاعات افزودهای در اختیار مورخ قرار میدهد؟ هدف پژوهش: هدف پژوهش بررسی عکسهای اجتماعی است که با توجه بهویژگیهای بصری خود، حاوی دادههای دیداری هستند که با اطلاعات فرامتنی تاریخی دورۀ موردنظر شامل اسناد مکتوب تاریخ اجتماعی، امکان مطالعۀ جنبههای اجتماعی اصوات را در متنی عکاسانه فراهم میسازند و ازاینطریق میتوان اطلاعات دقیقتر و جامعتری از کیفیات زیستۀ مردم در زندگی روزانه عرضه بهدست آورد.
روش پژوهش: این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با کاربست تاریخ اجتماعی حواس، به استخراج نمایههای مرتبط با مقولات صوتی در زندگی روزانۀ مردم عهد ناصری (براساس عکسهای درون کاخ سلطنتی و مردمنگاریهای دورۀ ناصری) و تطبیق آنها با متون تاریخی همدورۀ آن پرداخته است.
در این پژوهش نیز، با نگاهی متفاوت به عکسهای درباری و مردمنگاریهای دورۀ ناصری از دیدگاه تاریخ اجتماعی صدا و با استخراج نمایههای صوتی، بهتوصیف و تحلیل منظرۀ صوتی طبقات مختلف اجتماعی ایران میپردازیم.
وجود منابع مکتوب و دیداری، بستر مناسبی برای مطالعۀ تاریخ اجتماعی دورۀ ناصری و تحلیل تغییر فرهنگ و منظرۀ شنیداری در مردم طبقات مختلف جامعه به واسطۀ ظهور مدرنیته، ایجاد کرده است.