چکیده:
زمینه و هدف
ابراهیم گلستان یکی از پیشگامان داستان نویسی معاصر بوده و آثار او آیینه ای تمام نما از تحولات اجتماعی و انسانی جامعه ایران است؛ از این رو در پژوهش پیش رو داستان «خروس» از جمله داستانهای بلند گلستان، از دیدگاه جامعه شناسی شخصیت بررسی شده است تا بازتاب اجتماع و تحولات آن در عمل شخصیتهای داستان نشان داده شود.
روش مطالعه
این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای به بررسی برخی نظریه های جامعه شناسی شخصیت پرداخته است. در این میان با روش فیش برداری، مولفه هایی که همپوشانی با نظریه مذکور داشته اند، استخراج و سپس تحلیل شده اند.
یافته ها
براساس یافته های موجود، این داستان بصورت نمادین به بازتاب و تاثیرات کودتای 28 مرداد در جامعه ایران و رابطه حکومت شاه با مردم پرداخته است. تقابل بین سنت و مدرنیته نیز از مفاهیم پرتکراری است که نویسنده در پردازش شخصیتها به آن اشاره داشته است.
نتیجه گیری
نتایج این پژوهش حاکی از آن است که ابراهیم گلستان در بازنمود رابطه تقابلی متن و شرایط اجتماعی ایران موفق بوده است. او از طریق شخصیت پردازیهای پویا و جامع، نمادهای متعددی را خلق میکند که نماینده اقشار خرافی و ساده لوح در تقابل با افراد معترض به شرایط جامعه است. او در قالب شخصیت راوی بطور غیرمستقیم به نقد و موشکافی اوضاع پریشان ایران دهه سی و چهل میپردازد.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: Ebrahim Golestan is one of the pioneers of contemporary story writers. His works are a full-view mirror of the social and human developments of the Iranian society, therefore, in the upcoming research, the story of "Khorus", including the long stories of Golestan, has been examined from the perspective of the sociology of personality to reflect the society and its changes in the actions of the characters in the story. be shown
METHODOLOGY: This research has investigated some sociological theories of personality with a descriptive-analytical approach and using library studies. In the meantime, the components that overlapped according to the mentioned theory were extracted and then analyzed by the fish vector method.
FINDINGS: Based on the available findings, this story symbolically reflects the effects of the August 28 coup in Iranian society and the relationship between the Shah's government and the people. The contrast between tradition and modernity is one of the most frequent concepts that the author has mentioned in the processing of characters.
CONCLUSION: The results of this research indicate that Ebrahim Golestan has been successful in representing the conflicting relationship between the text and the social conditions of Iran. Through dynamic and comprehensive characterizations, he creates numerous symbols that represent the superstitious and naive classes in opposition to people protesting the conditions of society. In the form of a narrator, he indirectly criticizes and scrutinizes the troubled situation of Iran in the 1930s and 1940s.
خلاصه ماشینی:
مقاله پژوهشي جامعه شناسي شخصيت در داستان خروس ، اثر ابراهيم گلستان فرنوش خرمائي ١، فريدون طهماسبي *١، نبيالله ايدر٢، فرزانه سرخي 1 ١- گروه زبان و ادبيات فارسي، دانشکده علوم انساني، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامي، شوشتر، ايران .
داستان نيز بعنوان يک ژانر ادبي، محل تلاقي و بازنمود تحوّلات اجتماعي است و ميتوان با استفاده از جامعه شناسي ادبيات اين بازنمودهاي اجتماعي را در داستانها بررسي و تحليل کرد.
براي بررسي جامعه شناسانۀ اثر ادبي، از يک سو بايد ساختارهاي سياسي و اجتماعي و مؤلفه هاي ديگر را که باعث تبيين فضاي اجتماعي دوران خلق اثر و نيز ذهنيت اجتماعي خالق اثر ميشوند، مد نظر قرار داد و از سوي ديگر با مطالعۀ دقيق اثر ادبي از درونمايه ها، سمبلها و بطور کلي زبان اثر به شناخت جامعه و اوضاع اجتماعي پرداخت و اين همان ارتباط دوسويه اي است که تأييد ميکند «جامعه شناسي ادبيات حاصل پيوندي است استوار ميان جامعه شناسي از يک سو و ادبيات از سوي ديگر» (ترابي، ١٣٧٩: ٣٢٠).
او (١٣٩٧) در مقاله اي با عنوان «جامعه شناسي شخصيّت در رمان ملکوت نوشتۀ بهرام صادقي» به بررسي اين رمان از ديدگاه جامعه شناسي ادبي پرداخته و در پايان نتيجه گيري کرده است که «زمينه هاي تاريخي و اجتماعي - فرهنگي و سياسي ايدئولوژيک زمان داستان دربردارندة مسائلي همچون اختناق و استبداد سياسي، يأس و دلمردگي اجتماعي و فردي، روحيۀ ثروت اندوزي و رفاه زدگي، انحطاط اخلاقي، ناجوانمردي، ذهنيت استبدادي پدرسالارانه و نابرابري زن و مرد و...