چکیده:
دو کشور جمهوری اسلامی ایران و عربستان به عنوان دو قدرت بزرگ از ظرفیتهایی برای نقش آفرینی در حوزه منطقهای برخوردار هستند که با توجه به تغییر ماهیت قدرت در فضای جهانی و به تبع آن کنشهای بازیگران در این فضای جدید هردو کشور اراده خود را در همکاری با یکدیگر، برای بهرمندی از شرائط گذار برای تامین اهداف ملی خود استوار نمودهاند. از آنجایی که عوامل ژئوپلیتیکی میتواند پایهای برای همکا ری محسوب شود لذا این پژوهش با هدف تعیین عوامل همگرایی دو کشور انتخاب شده است. روش پژوهش توصیفی، تحلیلی است که به صورت کاربردی و باجامعه آماری36 نفری انجام شده است. برهمین مبنا 17عامل به استناد نظریات همکاری و همگرایی منطقهای و کارکرد گرایی و براساس کلان عوامل ژئوپلیتیکی سیاسی، اقتصادی، فناورانه، طبیعی و نظامی مستند به واکاوی محیطی دو کشور در حوزه خلیج فارس تعیین که نهایتا بعد از تحلیل دادههای جمع آوری شده به ترتیب اولویت، کلان عامل سیاسی باشش زیر عامل که مهمترین آن چرخش سیاسی عربستان در نگاه به شرق، اقتصادی باپنج زیر عامل که مهمترین آن روابط اقتصادی عربستان با چین و نقش ایران در این رابطه، طبیعی با دو زیر عامل که مهمترین آن نقش ایران دربهرهمندی عربستان از راه ارتباطی شمال به جنوب، فناورانه با یک زیر عامل استفاده عربستان از ظرفیتهای فناورانه ایران و نظامی با سه زیر عامل که مهمترین آن استفاده عربستان از توان نظامی نوین ایران است به عنوان عوامل ایجاد همگرایی بین دو کشور مشخص شدند.
Summary The two countries of the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia, as two great powers, have the capacity to play a role in the regional sphere, and due to the change in the nature of power in the global space and the actions of actors in this new space, both countries show their will to cooperate with They have supported each other to benefit from the transition conditions to achieve their national goals. Since geopolitical factors can be considered a basis for cooperation, this study was chosen with the aim of determining the convergence factors of the two countries. The method of descriptive research is an analysis that has been done in an applied manner and with a statistical population of 36 people. Based on the basis of 17 factors based on the theories of cooperation and regional convergence and functionalism and based on macro-political, economic, technological, natural and military geopolitical factors based on the environmental awareness of the two countries in the Persian Gulf region, it was determined that after analyzing the collected data, In order of priority, the macro-political factor should be the sub-factor, the most important of which is the political turn of Saudi Arabia towards the East, the economic with five sub-factors, the most important of which is Saudi Arabia's economic relations with China and Iran's role in this relationship, natural with two sub-factors, the most important of which is Iran's role in exploitation Saudi Arabia through north-south communication, technologically with a sub-factor of Saudi Arabia's use of Iran's technological capacities, and military with three sub-factors, the most important of which is Saudi Arabia's use of Iran's new military power, were identified as factors of convergence between the two countries.
خلاصه ماشینی:
عوامل همگرايي ژئوپليتيکي ايران و عربستان در منطقه خليج فارس در افق همکاريهاي جديد محمدرضا کمالي ١ ، محمدرضا قرائي آشتياني ٢ ، خسرو بوالحسني ٣ تاريخ دريافت : ١٤٠٢/٠٢/٠٥ تاريخ پذيرش : ١٤٠٢/٠٤/٠٧ چکيده دو کشور جمهوري اسلامي ايران و عربستان به عنوان دو قدرت بزرگ از ظرفيت هايي براي نقش آفريني در حوزه منطقه اي برخوردار هستند که با توجه به تغيير ماهيت قدرت در فضاي جهاني و به تبع آن کنش هاي بازيگران در اين فضاي جديد هردو کشور اراده خود را در همکاري با يکديگر، براي بهرمندي از شرائط گذار براي تأمين اهداف ملي خود استوار نموده اند.
برهمين مبنا ١٧عامل به استناد نظريات همکاري و همگرايي منطقه اي و کارکرد گرايي و براساس کلان عوامل ژئوپليتيکي سياسي، اقتصادي، فناورانه ، طبيعي و نظامي مستند به واکاوي محيطي دو کشور در حوزه خليج فارس تعيين که نهايتا بعد از تحليل داده هاي جمع آوري شده به ترتيب اولويت ، کلان عامل سياسي باشش زير عامل که مهم ترين آن چرخش سياسي عربستان در نگاه به شرق ، اقتصادي باپنج زير عامل که مهم ترين آن روابط اقتصادي عربستان با چين و نقش ايران در اين رابطه ، طبيعي با دو زير عامل که مهم ترين آن نقش ايران دربهره مندي عربستان از راه ارتباطي شمال به جنوب ، فناورانه با يک زير عامل استفاده عربستان از ظرفيت هاي فناورانه ايران و نظامي با سه زير عامل که مهم ترين آن استفاده عربستان از توان نظامي نوين ايران است به عنوان عوامل ايجاد همگرايي بين دو کشور مشخص شدند.