چکیده:
پلیس جامعهمحور بهعنوان رهیافت نوین رویکردهای پلیسی دارای کارکرد مثبتی در قبال رفتارهای غیر و ضد اجتماعی است. تا پیش از این گفتمان نوین پلیس که مشارکتگرا و مبتنی بر صلح و سازش و میانجیگری است، رویکردهای پیشین پلیس که بیشتر دارای جنبه اقتدارگرایی بودند، در مبارزه با انحرافات و جرائم بر میخواستند و عمدتاً نیز واکنشها بهصورت سرکوبگرایانه بود. رویکرد اجتماعمحوری پلیس از دو جهت حائز اهمیت است. ابتدا از آن جهت که علاوهبر رفتارهای ضد اجتماعی (جرم) در قبال رفتارهای غیر اجتماعی (انحراف) نیز مدخلیت دارد. در ثانی این رویکرد مبتنی بر تدابیر پیشگیرانه با ابزار و اهرمهای اجتماع محوری با رهیافت تربیتی- اصلاحی است. سؤال اصلی نوشتار این است که که رهیافت اجتماعمحوری پلیس در پیشگیری از انحرافات بهویژه خودکشی چه نقشی دارد؟ نوشتار حاضر با روش تحلیلی-توصیفی و با جمعآوری اسناد کتابخانهای و منابع مرتبط و با هدف برجستهسازی نقش پلیس اجتماعمحور در پیشگیری از انحرافات و بهطور ویژه عمل خودکشی به بررسی جامعهشناختی- جرمشناختی مطالب برآمد. در نهایت یافتههای پژوهش حاضر حاکی از آن است پاسخ مثبت و مطلوب در قبال انحرافات، پاسخهای اجتماعمحوری است. پلیس اجتماعمحور که در چارچوب برنامههای پیشگیرانه و با رهیافتهای مشارکتی و ترمیمی سعی در پیشگیری از وقوع انحرافات و انتشار تفکرات منحرفانه دارد، به نظر گفتمان عملیاش برای نظام عدالت کیفری ایران ضروری بهنظر میرسد و این رویکرد نوین پلیس از جهت پیشگیری در قبال انحرافات جدای از بروز و ظهورش در سیاست جنایی اجرایی میبایستی در دو سطح دیگر سیاست جنایی (تقنینی و قضایی) نیزبه منصه ظهور برسد.
Community-oriented police, as a new practice to police approaches, has a positive impact on nonsocial and anti-social behaviors. Before the contemporary discourse of the police, which is participatory based on peace, compromise, and mediation, the previous approaches of the police were more authoritarian and used in the conflict against deviations and crimes. Also, the reactions were mostly suppressive. The community-oriented approach of the police is significant in two manners: First, it contains nonsocial behaviors (deviation) in addition to anti-social behaviors (crime). Secondly, it is established on preventive measures with community-oriented tools and levers with an educational-corrective approach. The primary question in the article is: what is the function of the community-oriented approach of police in preventing deviations, especially suicide? The presented article is explored by the analytical-descriptive method and collected library document resources to highlight the role of community-oriented police in the prevention of deviations and especially suicide, sociologically and criminologically. Eventually, the results indicate that the positive and desirable responses to deviations are community-centered and communal. Community-oriented police try to prevent the spread of deviation occurrences and thoughts within preventive frameworks and collaborative-restorative approaches. According to its practical discourse, it seems necessary for the criminal justice system of Iran. In order to prevent deviations, this new approach of police should be implemented in two other levels of criminal policy (legislative and judicial) apart from its occurrence and appearance in the executive criminal policy.
خلاصه ماشینی:
در معنــای اصــطلاحی پــیش گیــری از جــرم نــوعی تــدابیر و اقــدامات قهرآمیــز و غیــر قهرآمیــز اســت کــه در برگیرنــده تمــامی سیاســت هــای دولتــی (رســمی) و غیردولتی (غیر رسـمی – جـامعوی) اسـت تـا آسـیب هـا و تهدیـدهای تعـدی و تجـاوز بـه رفتارهـای غیـر اجتمـاعی (انحـراف) و ضـد اجتمـاعی (جـرم) را کـاهش دهـد و در نهایــت منجــر بــه کــاهش تــرس از جــرم شــود، بــه صــورتیکــه جامعــه تــا حــد امکـان عــاری از ایـن گونــه رفتارهـای غیــر و ضـد اجتمــاعی شـود.
برنامــه هــای مبتنــی مدرســه بــر رشــد شــناختی کودکــان و مهــارتهــای اجتمــاعی در خصــوص حــل و فصــل مشــکلات اســت کــه اگــر در محــیط مدرســه آمــوزشهــای تربیتــی لازم بــا بــه کــارگیری متخصصــان ایــن امــر انجــام شــود کــه اخیــرًا نیــز کارشناســان مشــاوره و مــددکاری کلانتـری هـا بـا شـرکت در مـدارس و حتـی حضـور در شـبکه هـای اجتمـاعی بـه ایـن امـر مهــم اهتمــام ورزیــدهانــد، بیــانگــر ایــن رویکــرد مــی باشــد (رجــب زاده چنــاری، ١٣٩٩، ص ٢٨).
آنچـه در ایـن مرحلـه مـی توانـد بـه پــیش گیــری از وقــوع انحــراف ثانویــه کمــک کنــد، کمــک انجمــن هــای حمــایتی از اشخاصــی کــه وارد چرخــه عــدالت کیفــری شــدند، ورود نهادهــای جــامعوی و غیــر رســـمی در چرخـــه دادرســـی و مراحـــل حقـــوقی و قضـــایی و حتـــی مســـئولان و کسانیکه بـه صـورت رسـمی در نیـروی انتظـامی و یـا در دسـتگاه قضـایی هسـتند بـا رویکرد پـیش گیرانـه و اعمـال سیاسـت هـای بازپرورانـه سـعی در بـازپروری بـزهکـاران، کنترل انحراف و جرم و در نهایـت باعـث شـوند تـا بـزهکـارانی کـه یـک بـار رفتـار غیـر اجتمـاعی انجـام دادنـد دیگـر بـه سـمت و سـوی آن رفتـار سـوق پیـدا نکننـد.