چکیده:
در میان مراتب تحصیلی، مقطع متوسطه از اهمیت ویژهای برخوردار است، چراکه در این برهه از زمان دانشآموزان افزون بر ورود به مقطع جدید، از لحاظ رشد عاطفی، اخلاقی و اجتماعی نیز در مرحلۀ جدیدی قرار میگیرند. در میان دروس مقطع متوسطه، درس ادبیات فارسی از اهمیّت ویژهای برخوردار است؛ چراکه ادبیات، طیف تمام یادگیریهای ماست و ازطریق آن اندیشهها پرورش مییابد و افراد میتوانند درک درستی از مسائل اجتماعی داشته باشند. از اینرو تدوین برنامۀ درسی کتابهای فارسی در چارچوب اهدافی که مخاطب را به سوی آنها سوق میدهد، از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این میان، کتاب فرهنگ و هنر مقطع پایۀ هفتم نیز از منابع اطلاعاتی مفید در این دورۀ تحصیلی است. در برنامههای درسی کتب گوناگون مواردی وجود دارد که به اذعان برخی از صاحبنظران در حوزه برنامه درسی ممکن است با نیازها و تحولات اجتماعی، فرهنگی و... جامعه همخوانی نداشته و منسوخ شده است که به آن برنامه درسی زائد میگویند. نظر به اهمیت این دو گونه از انواع برنامۀ درسی و نیز جایگاه ویژۀ ادبیات فارسی در مقطع متوسطه، در پژوهش حاضر که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است، به تحلیل کتاب فارسی پایۀ هفتم بر اساس مبانی برنامۀ درسی پوچ و زائد پرداختیم. نتایج پژوهش نشان میدهد که بیشتر مباحث درسی این کتاب در زمرۀ برنامۀ درس پوچ و زائد قرار میگیرند و فاقد جذابیتهای ادبی برای معلمان و دانشآموزان هستند. از سوی دیگر کتاب هنر پایۀ هفتم با توجه به مقتضیات بصری و محتوا، نسبت به کتاب فارسی قابلیت بیشتری از نظر مهارتهایی ارتباطی دارد. اهداف پژوهش: بررسی محتوای کتاب فارسی پایه هفتم ازنظر قابلیتهای ارتباطی و جذابیت. مقایسه کتاب فارسی و هنر پایه هفتم از نظر مهارتهای ارتباطی. سوالات پژوهش: محتوای کتاب فارسی پایۀ هفتم از نظر جذابیت و قابلیتهای ارتباطی چگونه است؟ کتاب فارسی و هنر پایه هفتم از نظر مهارتهای ارتباطی چه تفاوتها و شباهتهایی دارند؟
Among the educational levels, high school is of special importance, because at this point in time, in addition to entering a new level, students are at a new stage in terms of emotional, moral and social development. Among high school courses, Persian literature course is of special importance; Because literature is the spectrum of all our learning and through it ideas are nurtured and people can have a good understanding of social issues and also get acquainted with the culture of the present and the past;Therefore, compiling the curriculum of Persian books in the framework of the goals that lead the audience to them is of special importance. One type of curriculum is the absurd curriculum, which shows how successful the curriculum authors have been in developing it.When the curriculum planning system does not intentionally present or teach certain concepts and issues, or the content presented in the textbook is not commensurate with the intellectual age of the students, or what the students read but cannot put into practice, it means The curriculum has been absurd. At the same time, there are cases in various textbooks that, according to some experts in the field of curriculum, may not be compatible with the needs and social, cultural, etc. developments of society and are obsolete, which is called redundant curriculum.Considering the importance of these two types of curricula and the special place of Persian literature in high school, in the present