چکیده:
پوشاک در هرجامعه علاوه برآنکه محافظ بدن و حجاب تلقی میشود و میتوان با آن به ابعاد گوناگون فرهنگی یک جامعه پی برد، معانی و دلالتهای فرهنگی و اجتماعی و... فراوانی را نیزدر بردارد. زنان هرمزگانی در گستره تاریخ این اقلیم، همیشه صاحب اثر و نقش آفرین بودهاند و این اثرگذاری را در حوزههای اقتصادی و اجتماعی به شکلهای مختلف نشان دادهاند. هدف این پژوهش واکاوی و تحلیل ابعاد اجتماعی پوشاک سنّتی دربین زنان هرمزگانی و پاسخ به این پرسش است که چه معانی و تفسیرهایی را با بررسی لباس سنتی زنان این دیار میتوان یافت. با توجه به هدف اصلی پژوهش، از روش مردم نگاری و از تکنیک مصاحبه عمیق و تحلیل تماتیکی برای تحلیل اطلاعات بدست آمده استفاده شد. مهمترین نتایج این پژوهش عبارتند از؛ سطح طبقاتی افراد دراستفاده از نوع پوشش سنتی بسیار تاثیرگذار است، لباس سنتی زنان هرمزگانی با رنگهای شاد و رنگارنگ و طرحهای متنوع و چشمنواز و فرم لباسها و شلوارها به نحوی است که کاملا با فرم بدن فرد همسان است اما به زعم مصاحبه شوندگان، برای پوشیدن مدتزمان طولانی مناسب نیست. همچنین پوشش سنتی زنان اکنون بیشتر در مراسم عروسی جلوه نمایی میکند که نوعی احترام به خانواده عروس را نشان میدهد و باعث شادی افزایی ومنزلت عروس و خانوادهاش نیز میگردد.
خلاصه ماشینی:
آنچه در این مقاله مورد توجه و بررسی قرار گرفته است، واکاوی و تحلیل ابعاد فرهنگی پوشاک سنّتی هرمزگان است و Bronisław Malinowski اینکه چه معانی و تفسیرهایی مرتبط با لباس سنتی زنان این منطقه را میتوان کشف و شناسایی نمود؟ پرسشهای پژوهش 1- زنان استان هرمزگان، چه تفسیر و معنایی از پوشاک سنتی خوددارند؟ 2- چگونه پایگاه و طبقه اجتماعی در پوشاک سنتی هرمزگان خودنمایی میکند؟ 3- کارکردهای اجتماعی پوشاک سنتی زنان استان هرمزگان چیست؟ پیشینه پژوهش باستانی (1391) بادله پوشان(تنپوش زنان و مردان استان هرمزگان)؛ در این کتاب تقریباً تمام پوشش زنان و مردان هرمزگان جمعآوریشده است و با عکسهای رنگی به نمایش گذاشتهشده است.
یکی از مزیتهای خوب این کتاب این است که هر منطقه و شهر استان هرمزگان بهطور جداگانه در مورد پوشاک آن، هم زنان و هم مردان، توضیح در مورد نام لباس، رنگبندی و زیورآلات استفادهشده مطرح و رنگ لباسها آمده است و خود لباس به نمایش گذاشته شده است؛ اما این کتاب، باز هم فقط پوشش هرمزگان را معرفی کرده است و در مورد کارکردهای مختلف این نوع پوشش،تغییرات به وجود آمده و استفاده در آیینهای مختلف سخنی به میان نیاورده است.
راضیه (1393) در مقالهای با عنوان بررسی رودوزیهای پوشاک سنتی زنان شهرستان میناب با تأکید بر هنر شک بافی با روش توصیفی- تحلیلی آمیزهای از تحلیل محتوای کمی و کیفی را برای جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و میدانی استفاده کرده است.
نمونهگیری برای انجام این پژوهش ابتدا فهرستی از انواع پوشاک سنتی زنان هرمزگانی تهیه شد و به استفاده از تکنیک مشاهده مستقیم، با توجه به پیش انگاشتها و استدراکات قبلی پژوهشگران، مورد بررسی Thematic Analysis قرار گرفت.