چکیده:
طنز به عنوان مردمیترین و اجتماعیترین گونهی ادبی، در سه دههی نخست انقلاب اسلامی از نظر محتوا، گسترش یافته است. این نوع ادبی متناسب با رخدادهای سیاسی، دستخوش دگرگونی محتوایی شده است .
طنزهای مورد بررسی و تحلیل شده در این دوره، از میان مجموعه کتابها و مجلات طنز انتخاب گردیده است.
این مقاله، تلاشی است در زمینه تحلیل و بررسی محتوای طنزهای اخلاقی دورهی انقلاب اسلامی طی سه دههی آغازین انقلاب (1357-1387). نگارنده در این پژوهش، رویکردی تحلیلی به طنزهای مورد بحث داشته و به این نتیجه رسیده که در اغلب طنزهای اخلاقی، انتقادات سیاسی حضوری محوری داشته است؛ طوری که میتوان گفت طنزهای اخلاقی این دوره، با سیاست عجین شده است.
خلاصه ماشینی:
از آن جا که در دوره مورد بحث، طنز به عنوان یکی از جذابترین و فراگیرترین نوشتهها ادبی برای مخاطبان و طنزپردازان بوده است، به بالاترین درجهی نقد سیاسی و اجتماعی در جامعه تبدیل شده است؛ از این رو، طنز پس از انقلاب از نظر محتوا و موضوع، حرکتی گسترده و رو به جلو دارد و تقریباً، همه سطوح و لایههای جامعه را تحت پوسش خود داده است.
از جمله وسایلی که زمینه این روابط نامشروع را بیش از پیش گسترش داده، میتوان به سایتهای مستهجن اینترنتی و مجازی و تلفنهای همراه اشاره کرد؛ مانند: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (فیض،1388: 136) مثال دیگر: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (موسوی، 1388: 132) در این طنز،طنزپرداز با به کارگیری واژههایی مانند «وب»؛ یعنی فضای مجازی اینترنت،«وبلاگ»؛ سایت شخصی اینترنتی، «سایت مستجهن»؛ یعنی پایگاههای اینترنتی که تصاویر بسیار زشت و عریان جنسی از اشخاص گوناگون به نمایش میگذارند، «بلوتوس»؛ یعنی فناوری برقراری ارتباط بی سیم میان تلفن همراه و رایانهها که از طریق آن پیامها میان اشخاص رد و بدل میشود و هم چنین «کلیپ ناموسی»؛ یعنی تلفیق موسیقی با تصویرهای بسیار زننده و محرک مثل رقصهای بدون پوشش و موسیقیهای مبتذل، را دستمایه سخن خویش قرار داده و منظورش این بوده که از آن دسته از افرادی که از اینترنت و تلفنهای همراه جهت اعمال سوء اخلاقی استفاده میکنند، به شدت انتقاد کند؛ مانند: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (حالت،1373 : 87) تبرج تبرج، در لغت، به معنای زیور به خود بستن، خودآرایی (انوری،1388: 562)؛ همچنین، به معنی این که زنی زیبایی خود را برای مردان آشکار سازد.