چکیده:
این مقاله برگرفته از پایاننامه کارشناسیارشد تحت عنوان « بررسی کارایی نقوش بناهای تاریخی در هویت و زیباسازی شهرهای معاصر (مطالعه موردی امامزاده نور گرگان) » که توسط نویسنده سوم با کمک نویسنده مسئول و نویسنده دوم در دانشگاه معماری و هنر پارس به انجام رسیده است. گرافیک محیطی زبان ارتباطی جدید و موثر بر جامعه است که کاربرد آن در ایجاد هویت شهری دارای نقشی حائز اهمیت است. جایگاه و اهمیت مجموعه دیداری از جمله عواملی است که تاثیر اساسی بر محیط و ادراک افراد جامعه دارد و میتواند با توجه به فضا سازی بصری و کیفیت بصری مورد بررسی قرارگیرد. در این مقاله به بررسی نقوش تزئینی امامزاده نور واقع در شهر گرگان و کاربرد این نقوش به عنوان گرافیکمحیطی به جهت زیباسازی در شهر گرگان پرداخته میشود. که کمک به سطح ارتقای کیفیت بصری و ایجاد هویت شهری اسلامی میکند. روش انجام تحقیق بر مبنای ماهیت توصیفی - تحلیلی بوده و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت ترکیبی (کتابخانهای و میدانی) و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز کیفی است. نتایجی که این پژوهش در بر دارد دارای این مفهوم است که گرافیک محیطی از ارکان مهم در زندگی امروزه انسانها است. بنابراین با ایجاد کیفیت بصری مثبت به کمک گرافیک محیطی که محصول آن زیباسازی در محیط شهری به ایجاد هویت شهری هدفمند، پویا میپردازد. از آنجا که کیفیت بصری در رابطهی مستقیم با هویت شهری میباشد و هدف آن ایجاد یک زندگی مساعد، آرام، دلپذیر و هماهنگ با فرهنگ و رفتار آن جامعه است، بنابراین در محیطی با فرهنگ اسلامی و ایرانی توجه به هویت تاریخی و اسلامی قابل توجه است همچنین بدلیل اینکه هنر اسلامی از غنای بالایی برخوردار است استفاده از آن در محیط شهری علاوه بر ترویج فرهنگ اسلامی موجب آرامش و سلامت ذهن و روان جامعه میشود.
خلاصه ماشینی:
بنابراین «سرزندگی» را میتوان در فضاهای شهری با هویت تاریخی و ملی عجین نمود که نتایج با کیفیت، جذاب و زیبا را بهمراه داشته باشد که ردپای آن را در عناصری هم چون نظم، رنگ، نقش، تنوع، هویت، انسان مداری، خوانایی، رنگ تعلق، غنای حسی، امنیت و غیره یافت؛ و به تبع آن خلق چنین فضاهایی اهداف اساسی پژوهش حاضر محسوب میشوند که عباتند از: ارتقاء کیفیت زیباییشناسانه شهری – تاکید و شناسایی هویت تاریخی – مذهبی شهر گرگان- ارتقای کیفیت بصری، ایمنی، زیست محیطی، عملکردی- و افزایش جذابیت و سرزندگی فضاهای شهری و جذب توریست، و همچنین توجه به هنر شهری و اصل مردمواری در طراحی فضاهای جذاب، زیبا و با نشاط شهری؛ خلق خاطرهانگیزی و انعطافپذیری فضاهای شهری و افزایش رضایتمندی شهروندان با توجه به موارد مطروحه و بیان اهمیت و اهداف پژوهش، در زمینه پیشینه و تبیین ارتقاء زیبایی و کیفیت فضای شهری و سرزندگی صاحب نظران بسیاری به موضوع پرداختهاند؛ که به اختصار به آن اشاره شده است.
(تصویر8) / تصویر 8- برج المان میدان بسیج –گرگان بنابراین میتوان با الهام از تزئینات و نقوش بنای تاریخی امامزاده نور که به لحاظ قدمت جایگاه ویژهای در تاریخ هنر ایران دارد و با استفاده از این موتیفها پس از ساده نمودن و تركيب مجدد آنان با نقشهاي ديگر، نقوش جدیدی را آفريد كه مفهوم زيبايي متعالی را در سطح شهر موجب گردد.