چکیده:
یکی از عرصههای نمود رنگها و مفاهیم تصویری و بهخصوص نمادین آنها، آثار مکتوب و ادبی ملتهای گوناگون است. عنصر رنگ در ادبیات و بهخصوص داستانهای ملل، از دیرباز مورد توجه بوده است. در ادبیات امروز، نمادها نقش مهمی در تصویرآفرینی و انتقال معانی ایفا میکنند. یکی از این نمادها که به شکلی هوشمندانه از سوی شاعران مورد استفاده قرار میگیرد عنصر رنگ است. از همین روی شاعران مقاومت با بکارگیری رنگهای مختلف سعی در بیان آرمانها و خواستههای خود دارند. بر همین اساس در این پژوهش انواع رنگهای کاربرد یافته در اثر صادق هدایت (با تکیه بر بوف کور) برای دریافت درجه شناخت و اهمیت رنگ مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته، تا اهمیت و سهم کاربرد این عنصر زیربنایی (رنگ) در شکلگیری این اثر در بعد زمانی و مکانی متفاوت شناسایی شود. نتایج نشان میدهد که هدایت از رنگ سیاه به عنوان نماد حزن و اندوه، بیشترین استفاده را برده است؛ همچنین از رنگ زرد نماد جدایی و نرسیدن به هدف بهره برده است.
خلاصه ماشینی:
این کلیدواژه در چند بخش از بوف کور مطرح شده است؛ از جمله در بخش اول، هنگامی که گزارشگر میخواهد، جسد اثیری را به گورستان خارج شهر منتقل کند و در این اثنا خانههای خاکستری رنگ را مشاهده میکند و میگوید: «اطراف من یک چشمانداز جدید و بی مانندی پیدا بود که نه در خواب و نه در بیداری دیده بودم، کوههای بریده بریده، درختهای عجیب و غریب توی سر خورده، نفرین زده از دو جانب جاده پیدا که از لابهلایی آن، خانههای خاکستری رنگ به اشکال سهگوشه، مکعب و منشور با پنجرههای کوتاه و باریک بدون شیشه دیده میشود» (هدایت، 1351: 26).
رنگ «سیاه» در روانشناسی لوشر، سیاه رنگی است که خودش را نفی میکند و بیانگر مرز مطلقی است که در ورای آن زندگی متوقف میشود.
اتفاقاً این جلوه رتنگ سیاه نیز نشأت گرفته زا باور مردمان و اسطوره ها است که در داستان بوف کور بسیار به چشم میخورد.
رنگ سیاه در بوف کور، مربوط به دانش نهان است که در بسیاری از قسمت های داستان به کار رفته است: «صورت او همان حالت آرام و بی حرکت را داشت ولی مثل این بود که تکیدهتر و لاغرتر شده بود.
رنگ سیاه در داستان بوف کور نشان از این است که نمایانگر مرز مطلقی است که در فراسوی آن زندگی متوقف میگردد و بیانگر پوچی و نابودی است.
رنگ سیاه در داستان بوف کور بسیار به کار رفته است.
در داستان بوف کور، رنگی که بسیار به چشم میخورد رنگ سیاه و سفید و خنثی است که نشاندهندۀ ناامیدی و افسردگی شخصیت اصلی است.