چکیده:
شب دیجور و من مهجور و ره دور
رقیبان در کمین و یار مستور
نه محیا میتوان رفتن، نه قاصد
چه باید کرد؟ المهجور معذور
(حبیبی، 1382: 15).
دوبیتی سرای و دوبیتی خوانی یکی از اشکال مهم و دیرینه شعر و موسیقی در خطّة جنوبی ایران به شمار میآید. دوبیتی، نقش و اهمیت آن در جنوب ایران از جایگاه و مقام ویژهای برخوردار بوده و آمیختگی آن با موسیقی محلی این مناطق و نیز استقبال شاعران از این قالب شعری مبحثی بسیار دلکش بوده که بررسی آن خالی از جذابیت نخواهد بود. با گذشت سدههای متوالی از دوبیتی سرایی در ایران، بیشتر شاعران معاصر نیز به ویژه شاعران خطّه جنوبی، بدون تردید در کارنامه شعری خود چندین دوبیتی دارند. در این مجال به بررسی موسیقی و شعر عامه گذشته هرمزگان می پردازیم و در می یابیم که شاعران دوبیتیگوی، گلایه از روزگار و مردم بدکردار را با آب و تابی که ویژة زبان و فرهنگ خودشان است در پیکر ترانه میریزند و از دل پردرد آه و ناله سر میدهند. موسیقی در استان هرمزگان از اقلیم و مراودت فرهنگی با سایر ملل از جمله کشورهای عربی، شبه جزیره هندوستان و موسیقی آفریقایی و جوامعی که تحت تاثیر کار و پیشه مردم هرمزگان بوده است، تاثیر پذیرفته است
خلاصه ماشینی:
در این مجال به بررسی موسیقی و شعر عامه گذشته هرمزگان می پردازیم و در می یابیم که شاعران دوبیتیگوی، گلایه از روزگار و مردم بدکردار را با آب و تابی که ویژة زبان و فرهنگ خودشان است در پیکر ترانه میریزند و از دل پردرد آه و ناله سر میدهند.
موسیقی در استان هرمزگان از اقلیم و مراودت فرهنگی با سایر ملل از جمله کشورهای عربی، شبه جزیره هندوستان و موسیقی آفریقایی و جوامعی که تحت تاثیر کار و پیشه مردم هرمزگان بوده است، تأثیر پذیرفته است.
دوبیتیهای فایز دشتستانی و محیا و مفتون و باقر و نادم و دیگر شاعران دوبیتیگوی جنوب به وسیلة خوانندگان محلی در دستگاههای مختلف موسیقی محلی که شاخصترین آنها شروند است، خوانده میشود و هواداران فراوانی دارد.
دوبیتیهای فایز و محیا و مفتون و نادم و باقر و فایز بستکی و دیگر شاعران جنوب، توسط خوانندگان محلی در دستگاههای مختلف موسیقی محلی که شاخصترین آنها شروند است، خوانده میشود.
این نوازندگان از یک طبقه خاص اجتماعی میباشند و شغل اصلی یشان نوازندگی است به همین دلیل محل زندگی آنها برای سایر اهالی منطقه مشخص گشته و به هنگام برپایی مجالس جشن و سرور همچون عروسی و ختنهسوری، تعزیه از آنها دعوت میکنند.
اجرای موسیقی در هرمزگان از گذشته تا به امروز توسط نوازندگان محلی صورت میگیرد؛ این افراد از یک طبقه خاص اجتماعی میباشند و شغل اصلی آنها نوازندگی است به همین دلیل محل زندگی آنها برای سایر اهالی منطقه مشخص است و به هنگام برپائی مجالس جشن و سرور همچون عروسی و ختنه سوری از آنها دعوت میکنند.