چکیده:
یکی از رموز موفقیّت یک اثر ادبی، آگاهی نویسندهی آن به فن سخندانی است. و علم معانی پایهای محکم است،که هنر سخندانی را استوار داشته است. استفادهی بهینه و جذاب از اصول و فروع فن سخندانی است که ناوک سخن را بر دل مخاطب مینشاند و او را تحت تاثیر قرار میدهد. جوینی از نویسندگان توانای قرن هفتم است که از قدرت ذهن و زبانی توانا برخوردار بود. رمز دلپسند بودن تاریخ جهانگشای جوینی و نثر جوینی، نوع گفتار و کلام اوست که آشنایی او را به رموز کتابت و مخاطب شناسی نشان میدهد.
استفاده از معانی ثانوی جملهها برای بیان اندوه، ناامیدی، ذکر یا عدم ذکر مسندالیه با موصول که برای تعظیم و بزرگداشت، اطناب، از مفاهیم پرکاربرد جوینی است که راه بیان احساسات و عواطف او را هموار نموده است.
او راز موثر سخن گفتن را در تاریخ جهانگشا به خوبی دریافته و آن را به خوبی به کار گرفته است. در پژوهش حاضر تقریبا برای هر مدخل علم معانی شاهدی از نثر جوینی به مصداق یافته شده و این خود نشان از تاثیر گستردهی این هنر در قدرت نویسندگی صاحب اثر است.
خلاصه ماشینی:
در پژوهش حاضر تقریباً برای هر مدخلِ علم معانی شاهدی از نثر جوینی به مصداق یافته شده و این خود نشان از تأثیر گستردهی این هنر در قدرت نویسندگی صاحب اثر است.
حاصل سفرها و اقامتهای جوینی در مغولستان و اردوی آنان آشنایی کافی با زبان، آداب و رسوم و نحوهی زندگی مغولان بود که انعکاس آن در جهانگشای بر غنا و استناد آن افزده، و این کتاب را در زمرهی یکی از معتبرترین منابع برای آشنایی و مطالعهی احوال مغولان قرار داده است.
5- بعضی نامهها و رسالهها و فرمان دیگر (جوینی، عطاملک، تاریخ جهانگشا، تصحیح و تعلیقات احمد خاتمی،( عطاملک، تاریخ جهانگشای را که مفصّلترین و دقیقترین تاریخی است که از دورهی استیلای مغول و احوالات و فتوحات چنگیز خان تدوین شده، در سال 650 یا سال بعد، هنگامی که در قراقورم به سر میبرد، شروع به نوشتن کرد و تا سال 658 که تازه به حکومت بغداد منصوب شده بود، ادامه داد.
در بحث از معانی ضمنی یا اغراض ثانوی پایبندی به همان اصل که اگر جملهای در معنای واقعی خود به کار نرفته باشد، و این عدول به غرضی ادبی انجام شده باشد، کفایت میکند.
» (تاریخ جهانگشا: ج1/6) [جوینی از این که به حرف پدر گوش نداده است اظهار تأثر و اندوه میکند.
» (همان/77) [منظور چنگیز خان است که اگر مخالفت با او کنید در ساعتی همه جا را رودی از خون میکند.