چکیده:
زمینه و هدف: از بین بردن جنین یکی از موضوعاتی بوده که صدق عنوان قتل یا سقط بر آن، می تواند احکام متفاوتی را به دنبال داشته باشد، اعم از آن که جنین طبیعی بوده باشد یا جنین آزمایشگاهی. این پژوهش بر آن است که تفاوت احکام وآثار صدق عنوان قتل یا سقط، برای از بین بردن جنین را در متون فقهی و روایی و قوانین کیفری قبل و بعد انقلاب اسلامی و با هدف تبیین چالش های حقوقی و امکان سرایت این احکام را در جنین آزمایشگاهی مورد بررسی قرار دهد.مواد و روش ها: مقاله حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای اعم از حقیقی و سایبری به نگارش در آمده، بدین ترتیب کلیه دلایلی که بر منابع فقهی و روایی و قوانین کیفری در زمینه عناوین قتل یا سقط محسوب شدن از بین بردن جنین قابل استناد بوده، طرح و آنگاه به روش تحلیلی، تفاوت احکام و آثار آن و امکان تسری آن به جنین آزمایشگاهی پرداخته خواهد شد.نتیجه گیری: با بررسی متون فقهی و روایی می توان عنوان قتل را در صورت از بین بردن جنینی که روح در آن حلول کرده صادق دانست و در غیر این صورت عنوان سقط محقق می شود، در صورت صدق عنوان قتل، احکام فقهی از جمله منع ارث بردن قاتل عمد و غیرعمد حسب مورد از تمام اموال جنین یا از دیه و نیز احکام حقوق موضوعه از جمله احکام مقرر در مواد 47، 157، 612 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و 636 قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵ صادق خواهد بود و در صورتی که آن را سقط بدانیم، از موضوع احکام مذکور خارج میباشد. با این حکم تفصیلی، جمع میان متون روایی و فتاوی مختلف نیز صورت میپذیرد. این امر به لحاظ شمول ادله حرمت سقط، بر جنین آزمایشگاهی، تسری موضوع و احکام فوق الاشاره بر جنین آزمایشگاهی هم امکان پذیر خواهد بود.
Background and Aim: Removing fetus is one of the issues on which the fact of murder or abortion can lead to different sentences, whether it was a natural fetus or a laboratory fetus. This research aims to investigate the difference between the verdicts and effects of the truth of murder or abortion for fetus in jurisprudential and narrative texts and criminal law before and after the Islamic Revolution and with the aim of clarifying legal challenges and the possibility of contagion of these sentences in laboratory embryos.Articles and Methods: The present study is a descriptive-analytical method and using library data including real and cyber, so all the reasons that are full of jurisprudential, narrative and criminal law in the field of murder or abortion can be cited, and then analytic method will be discussed, the difference of its rulings and effects and the possibility of its spread to laboratory fetus.Conclusion: By examining the jurisprudential texts and the validity of the texts, the title of murder can be considered as true if the embryo in which the soul is incarnate and otherwise the title of abortion will be realized. In the case of the title of murder, jurisprudential rulings such as prohibiting the inheritance of the murderer intentionally or unintentionally from all the property of the fetus or from the blood money and also the provisions of the statutory rights, including the provisions prescribed in Articles 47, 157, 612 and 636 of the Islamic Penal Code will be true.
خلاصه ماشینی:
اين پژوهش بر آن است که تفاوت احکام وآثار صدق عنوان قتل يا سقط ، براي از بين بردن جنين را در متون فقهي و روايي و قوانين کيفري قبل و بعد انقلاب اسلامي و با هدف تبيين چالش هاي حقوقي و امکان سرايت اين احکام را در جنين آزمايشگاهي مورد بررسي قرار دهد.
نتيجه گيري : با بررسي متون فقهي و روايي ميتوان عنوان قتل را در صورت از بين بردن جنيني که روح در آن حلول کرده صادق دانست و در غير اين صورت عنوان سقط محقق ميشود، در صورت صدق عنوان قتل ، احکام فقهي از جمله منع ارث بردن قاتل عمد و غيرعمد حسب مورد از تمام اموال جنين يا از ديه و نيز احکام حقوق موضوعه از جمله احکام مقرر در مواد ٤٧، ١٥٧، ٦١٢ قانون مجازات اسلامي مصوب ١٣٩٢ و ٦٣٦ قانون مجازات اسلامي (کتاب پنجم تعزيرات ) مصوب ١٣٧٥ صادق خواهد بود و در صورتي که آن را سقط بدانيم ، از موضوع احکام مذکور خارج ميباشد.
مقنن بر اساس متون روايي و فقهي در ماده ٧١٦ قانون مجازات اسلامي مصوب ١٣٩٢ تنها در صورتي که جنين به مرحله دميده شدن روح رسيده ديه آن را همانند يک انسان کامل دانسته و در مراحل قبل براساس ميزان رشد، ديه آن را تعيين نموده است .
هرچند برخي فقها فصل يا قسمتي را با عنوان «قتل الجنين » (خويي ، ١٤٢٧ق ، ٢٥٣) ذکر نموده اند لکن بررسي فتاوي مختلف در اين موضوع ميتواند در کشف نظر برتر راهگشا باشد، که در ادامه به بررسي متون فقهي که در آن از واژه قتل براي از بين بردن جنين استفاده شده پرداخته ميشود.