چکیده:
علیبن محمد بن ابراهیم بن أبان کُلینی رازی مشهور به «عَلّان کلینی» از راویان امامی عصر غیبت صغری است. از میان رجالیان متقدم، تنها نجاشی شرح حال او را آورده و بر وثاقتش تصریح کردهاست. از او که داییِ شیخ کلینی معرفی شده، روایات بسیاری در الکافی نقل شدهاست. بخش قابل توجهی از این روایات در «کتاب الحُجّة» الکافی است. نظر به اینکه شیخ کلینی روایات کتابش را از منابع مکتوب پیشینی گردآورده، این پرسش مطرح است که منبع مکتوب او در نقل این روایات کدام کتاب بودهاست. اهمیت شناسایی این منابع از آنروست که از جمله معیارهای محدثان متقدم، نقل از کتابهای قابل اعتماد بودهاست. این مقاله میکوشد تا با گردآوری این روایات و تحلیل آنها، این فرضیه را ارزیابی کند. شواهد محتوایی و سندی این روایات، نقل آنها از کتاب أخبار القائم (علیه السلام) علان کلینی را تقویت میکند. محتوای بخش قابل توجهی از این روایات دربارۀ امام زمان (ع) است که با عنوان کتاب وی همسویی کامل دارد.
ʽAli b. Muhammad b. Ibrahim b. Aban al-Kulayni al-Razi, known as “ʽAllan al-Kulayni,” is one of the Imami narrators living in the age of Minor Occultation. Among the early Rijal scholars, Najashi was the only one who mentioned Allan’s biography in his autobiographical book and authenticated him. Shaykh al-Kulayni narrated dozens of narrations from him in al-Kafi, who is introduced by Najashi as Kulaini’s uncle. A significant part of these narratives is included in al-Kafi’s “Book of al-Hujjah” (“Kitab al-Hujjah”). Since Kulayni collected the narratives of his book from earlier written sources, the question arises as to which book was his written source in narrating them. Since one of the criteria emphasized by early Imami hadith scholars is quoting from reliable books, this paper aims to evaluate this hypothesis by collecting these narratives and analyzing them. Their Isnad-cum-matn evidence confirm that Shaykh al-Kulayni narrated them from the book of ʽAllan al-Kulayni, i.e. the “Kitab Akhbar al-Qaim”.