چکیده:
کتب درسی یکی از مهمترین مراجع و منابع یادگیری دانشآموزان در نظامهای آموزشی محسوب میشود. به لحاظ اهمیتی که محتوای کتابهای درسی در برانگیختن و تأمین نیازها و نیز تسهیل در امر یادگیری دانشآموزان دارد، این مقاله به بررسی محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی بر اساس شاخصهای هویت ملی، اخلاق، آداب و مهارتهای زندگی در سند تحول بنیادین آموزشوپرورش(1390) پرداخته است. جامعه اول پژوهش، کتاب مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی(پایه چهارم ،پنجم و ششم) و واحد تحلیل جملات کتاب است. جامعه دوم تعداد ۳۰ نفر از معلمان منتخب سهپایه (چهارم ،پنجم و ششم) ابتدایی شهرستان دماوند بخش مهرآباد رودهن بهصورت تمام شماری بود. روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بر اساس سه مقوله فوق و سیاهه تحلیل محتوا بود. برای محاسبه پایایی و روایی از آلفای کرونباخ با 80/۰ وروایی محتوایی استفاده شد؛ درمجموع با استفاده از آزمون خی دو نتایج زیر حاصل شد: از دید معلمان، کتاب اجتماعی دوره دوم ابتدایی در سطح متوسط (۴۳ %) به مؤلفه هویت ملی، در سطح پایینتر از متوسط با ( ۳۶ %) به مؤلفه آداب و مهارتهای زندگی و در سطح متوسطی (۵۰%) به مؤلفه اخلاق در نظام اجتماعی پرداخته است. در تحلیل محتوا، از میان مقولههای هویت ملی به ویژگیهای جغرافیایی با (۲۳ % ) بیشترین توجه و به نماد ملی و اسطوره ملی به ترتیب با (۵/۱۵% و ۰۷ %) کمترین توجه شده است. از میان مقولههای آداب و مهارتهای زندگی به تصمیمگیری بیشترین توجه (۴۹%) و به تفکر انتقادی و مقابله با استرس با (۰۶% و ۵% ) درصد به ترتیب کمترین توجه شده است. از میان مقولههای اخلاق در نظام اجتماعی به میهندوستی بیشترین توجه (۳۲%) و به عدالتجویی (۱۳%) کمترین توجه شده است.
t. They were in full numbers. The descriptive research method was content analysis type. The research tool was a researcher-made questionnaire based on the above three categories and a content analysis list. Cronbach's alpha with 0.80 content validity was used to calculate reliability and validity; In total, the following results were obtained using the chi-square te From the teachers' point of view, the social textbook of the second elementary school is at the average level (43%) to the component of national identity, at the lower than average level with (36%) to the component of manners and life skills and at the average level (50%) to the component of ethics in the system Social has paid. In the content analysis, among the categories of national identity, the most attention was given to geographical features with (23%) and the least attention was paid to the national symbol and national myth with (15.5% and 07%) respectively. In the content analysis, among the categories of national identity, the most attention was given to geographical features with (23%) and the least attention was paid to the national symbol and national myth with (15.5% and 07%) respectively. Among the categories of manners and life skills, decision-making received the most attention (49%) and critical thinking and coping with stress received the least attention