چکیده:
داوران به موجب موافقت نامه داوری، اختیار حل و فصل اختلاف طرفین را تحصیل می کنند. بطلان هر کدام از موافقت نامه داوری و رای داور، تاثیرات متقابلی بر هم خواهد گذاشت. از یک سو، صدور رای توسط مرجع داوری، بر اساس اختیارات موافقت نامه داوری است. از سوی دیگر، در داوری های مقید، داور با یک بار صدور رای، از رسیدگی های بعدی فارغ بوده مگر اینکه توافق بعدی توسط طرفین صورت گیرد. ضرورت انجام تحقیق در این است که در صورت ابطال رای داور در خصوص صلاحیت بعدی مرجع قضایی و داوری در اختلافات آتی، در نظام داوری و قضایی ایران اختلاف عقیده و رویه وجود دارد که در این مقاله، موضوع، مورد تفحص قرار گرفته و تاکید شده است که عبارت تبصره ماده ۴۹۱ ق.آ.د.م، که بیان میدارد «در مواردی که ارجاع امر به داوری از طریق دادگاه نبوده و رای داور باطل گردد، رسیدگی به دعوا در دادگاه با تقدیم دادخواست به عمل خواهد آمد.» به مورد غالب داوری، یعنی داوری مقید دلالت دارد؛ ولی در داوری های مطلق، با ابطال رای داور، با توجه به هدف و فلسفه توافق طرفین بر داوری، موافقت نامه داوری از بین نمی رود و کماکان امکان حل و فصل، توسط نهاد داوری وجود دارد. روش مقاله با مطالعه منابع حقوقی توام با تطبیق با تحلیل رویه قضایی به روش کتابخانه ای و به نحو تحلیلی توصیفی و کاربردی است.
According to the arbitration agreement, the arbitrators have the authority to settle the dispute of the parties. The invalidity of the arbitration agreement or the arbitrator's award will have a mutual effect on each other. On the one hand, issuing a decision by the arbitration authority is based on the authorities of the arbitration agreement; On the other hand, in binding arbitrations, the arbitrator, by issuing a decision once, is freed from further proceedings, unless a further agreement is made by the parties. The necessity of writing an essay is that in the case of annulment of the arbitrator's award, there is a difference of opinion and procedure regarding the subsequent jurisdiction of the judicial authority and arbitration in future disputes in the arbitration and judicial system of Iran. In this essay, this issue has been investigated and it has been emphasized that the wording of the note under Article 491of Iran’s Civil Procedure According to the fact that "in cases where the matter is not referred to arbitration through the court and the arbitrator's opinion is invalidated, the litigation will be dealt with in the court by filing a petition" refers to the dominant case of arbitration, i.e. binding arbitration; However, in absolute arbitrations, the arbitrator's award is annulled, according to the purpose and philosophy of the parties' agreement to arbitrate, the arbitration agreement is not destroyed, and there is still the possibility of settlement by the arbitral institution. The research method in this essay, while studying legal sources using library tools and studying the judicial precedent, is a descriptive-analytical method of applied type.
خلاصه ماشینی:
ضرورت انجام تحقیق در این است که در صورت ابطال رأی داور در خصوص صلاحیت بعدی مرجع قضایی و داوری در اختلافات آتی، در نظام داوری و قضایی ایران اختلاف عقیده و رویه وجود دارد که در این مقاله ، موضوع ، مورد تفحص قرارگرفته و تأکید شده است که عبارت تبصره ماده ٤٩١ ق .
برخی محاکم بدوی و تجدیدنظر، پیرو نظر فوق هستند ازجمله در دادنامه شماره ٩٢٠٩٩٧٠٢٢١٥٠٠٤٦٨ مورخ ٢٢/٠٤/١٣٩٢ شعبه ١٠٤ دادگاه عمومی حقوقی تهران ، که در شعبه ١٥ دادگاه تجدیدنظر تهران تأیید گردیده ؛ چنین استدلال شده است که «مستفاد از تبصره ذیل ماده ٤٩١ قانون آیین دادرسی مدنی چنین است که پس از ابطال رأی داور، رسیدگی به دعوی در دادگاه به عمل خواهد آمد و عبارت آخری این مطلب ، عدم صلاحیت داور در رسیدگی مجدد به موضوع مربوطه میباشد و با توجه به این که قیاس وضعیت نهاد داوری با محاکم دادگستری از حیث صلاحیت و اختیار رسیدگی مجدد با تلقی حکم به قرار، قیاس مع الفارق بوده و باطل است ؛ کما این که در خصوص موضوع ، نص قانونی وجود دارد که اجتهاد در برابر آن جایز نمیباشد و با توجه به این که شخص مزبور شایستگی رسیدگی به موضوع را نداشته و از حدود اختیار قانونی تخطی کرده است ؛ مستنداً به بندهای ٣ و ٦ ماده ٤٨٩ قانون آیین دادرسی مدنی حکم به ابطال رأی داور را صادر و اعلام مینماید» در مقابل ، برخی دیگر معتقدند که موافقت نامه داوری، با ابطال رأی داور از طرف دادگاه از بین نمیرود.