چکیده:
فلسفه برای کودکان (فبک)، از رویکردهای مهم و فراگیر در آموزش تفکر به کودکان قلمداد میشود که در آن از روشهای گوناگونی همچون بازی، فیلم و انیمیشن، مباحثه و داستان در جهت تعلیم اندیشیدن به روش فلسفی به کودکان استفاده میشود. یکی از شگردهایی که میتواند به عنوان ابزاری کارامد در تحقق اهداف این برنامه مورد استفاه قرار بگیرد، مقوله «طنز» است. طنز از سویی با مباحث مورد توجه فلسفه برای کودکان، همچون دموکراسی، فضائل اخلاقی، تفکر خلاق و انتقادی، تعامل اجتماعی، گفتمان و تجربیات روزمره کودکان، پیوند برقرار میکند و از سویی به فرهنگ و روحیه طنزپذیر ایرانیان نزدیک است و به این دلیل، کارکرد مثبت و تاثیرگذاری در برنامهی فلسفه برای کودکان خواهد داشت. طنز همچنین میتواند با نقشی که در شخصیتپردازی، رهاسازی و بازرمزگردانی نشانهها در داستانهای فبک ایفا میکند، در بالا بردن غنای ادبی این نوع داستانها، جذب کودکان مخاطب و تاثیرپذیری آنها از داستانهای فلسفی، موفق عمل کند و بدون ایجاد اختلال در کارکردهای فبک، در محقق کردن اهداف این برنامه سهیم باشد.
کلیدواژه: طنز، فلسفه برای کودکان، داستانهای فلسفی
Philosophy for children is one of the most important and comprehensive approaches in teaching thinking to children, in which various methods such as games, movies, animation, discussion and story are used to teach children to think philosophically. One of the tricks that can be used as an effective tool in achieving the goals of this program is the category of "humor". On one hand, humor is related to the topics of philosophy for children, such as democracy, moral virtues, creative and critical thinking, social interaction, discourse and routine experiences of children, and on the other hand, it is close to Iranian humorous culture and spirit that will have a positive and effective function in the philosophy program for children. Humor can also play a role in enhancing the literary richness of such stories, attracting the audiencechr('39')s children, and influencing them from philosophical stories, without disturbing the functions of philosophy, by playing a role in characterizing, releasing, and reinterpreting signs in childrenchr('39')s philosophical stories for children, contribute to achieving the goals of this program.
خلاصه ماشینی:
طنز از سويي با مباحث مورد توجه فلسفه براي کودکان ، همچون دموکراسي، فضايل اخلاقي، تفکر خلاق و انتقادي، تعامل اجتماعي، گفتمان و تجربيات روزمرة کودکان ، پيوند برقرار ميکند و از سويي به فرهنگ و روحيۀ طنزپذير ايرانيان نزديک است و به اين دليل ، کارکرد مثبت و تأثيرگذاري در برنامۀ فلسفه براي کودکان خواهد داشت .
طنز همچنين ميتواند با نقشي که در شخصيت پردازي، رهاسازي و بازرمزگرداني نشانه ها در داستان هاي فبک ايفا ميکند، در بالا بردن غناي ادبي اين نوع داستان ها، جذب کودکان مخاطب و تأثيرپذيري آن ها از داستان هاي فلسفي، موفق عمل کند و بدون ايجاد اختلال در کارکردهاي فبک ، در محقق کردن اهداف اين برنامه سهيم باشد.
«حلقۀ کندوکاو يا اجتماع پژوهشي، يک کلاس درس است که در آن ، داستان به عنوان مواد آموزشي به کار گرفته ميشود و کودکان به بحث و ارائۀ نظر در باب موضوعات داستان ميپردازند، ايده هاي يکديگر را شکل ميدهند و براي عقايد بيپشتوانه ، دليل ارائه ميدهند» (کريمي، ١٣٩٤: ٩١).
طنز از يک سو به عنوان شيوه اي بياني، ميتواند با مضامين پرکاربرد در فلسفه براي کودکان ، مانند فلسفه ، اخلاق ، اجتماع ، دين و فرهنگ ، ادغام شود و اين موضوعات را به شيوة عميق تر و خوشايندتري به مخاطب ارائه دهد، و از سوي ديگر، به عنوان يک مقولۀ ادبي، با تأثير بر شخصيت پردازي، رهاسازي، آيروني و بازرمزگرداني نشانه ها، بر غناي ادبي داستان هاي فلسفي بيفزايد.