چکیده:
صادرات یکی از مهمترین ملاحظات در تعیین میزان موفقیت این مناطق ویژه اقتصادی است. چالش این تحقیق، شناخت زیرمعیارهای صادراتی، نقش آنها در موفقیت مناطق ویژه اقتصادی و سهم آنها در کارایی این مناطق می باشد. این تحقیق در شش مرحله غربالگری شاخص ها با استفاده از روش دلفی، تعیین ابعاد معیارهای ارزیابی عملکرد مناطق ویژه اقتصادی، طبقه بندی معیارهای موثر در ارزیابی عملکرد مناطق ویژه اقتصادی با استفاده از تحلیل عاملی، برازش مدل، تعیین وزن معیارهای موثر در ارزیابی عملکرد مناطق ویژه اقتصادی و رتبه بندی کلی مناطق ویژه اقتصادی بر اساس معیارهای موثر شناسایی شده است که شناخت و شاخص های عملکرد در زیرمعیارها و خروجی مناطق ویژه اقتصادی در مراحل اول تا سوم با استفاده از روش دلفی و تحلیل مولفه های اصلی شامل پرسشنامه از کارشناسان تعریف شد. در گام چهارم وزن این زیرمعیارها با استفاده از روش آنتروپی شانون تعیین شد و در گام پنجم دوازده منطقه ویژه اقتصادی ایران با استفاده از روش تاپسیس رتبه بندی شدند. در فاز ششم، از رویکرد تحلیل پوششی دادههای پنجرهای برای ارزیابی بازده این مناطق از سال 1384 تا 1395 استفاده شد. یافتهها نشان داد تعداد واحدهای صادرکننده به عنوان زیرمعیار بعد مشخصات کلی، بازاریابی صادراتی به عنوان زیرمعیار بعد توانمندسازی معیار و میزان صادرات به عنوان زیرمعیار بعد نتایج، عوامل اصلی ناکارآمدی منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان در سالهای 1389 تا 1393، منطقه ویژه اقتصادی سیرجان در سالهای 1389، 1390 و بین سالهای 1393 تا 1395 و منطقه ویژه اقتصادی بم در سالهای 1389، 1390 بوده اند.
One of the most crucial factors in determining the success rate of special economic zones is export. The goal of this study is to discover export sub-criteria, their significance in the success of special economic zones, and their contribution to their efficiency. The research methodology was performed in six stages. The Delphi technique and principal component analysis, as well as a questionnaire from experts, were used to develop recognition and performance indicators in the sub-criteria and output of special economic zones in the first to third phases. The weight of these sub-criteria was computed using the Shannon entropy approach in the fourth phase, and twelve Iranian special economic zones were rated using the TOPSIS method in the fifth step. The encompassing analysis technique of window data was utilized in the sixth phase to assess the effectiveness of these locations from 2005 to 2016. The number of exporting units as a sub-criterion after the general specifications, export marketing as a sub-criterion after the empowerment criterion, and the amount of exports as a sub-criterion after the results were found to be the main factors of inefficiency in Salafchegan Special Economic Zone from 1389 to 1393, Special Economic Zone Sirjan in 1389 and 1390, and between 1393 and 1395, and Bam Special Economic Zone in 1389 and 1390..
خلاصه ماشینی:
بااین حال ، در اکثر این مدل ها، صادرات به عنوان یک عامل مهم درنظر گرفته میشود ) & Kumari ;٢٠١٨ ,skiUmin &Nazarczuk Kumar, 2017; Davies & Mazhikeyev, 2019; El-Rashidy, 2016; Millath & Thowseaf, 2016; Boniface, 2015; Mathiraj & Saroja Devi, 2015; Elangovan & Palanisamy, 2014; Elangovan & Palanisamy, 2016; Shrivastava & Panga, 2017; Jafari, 2013; Kumar & Kumar, 2017; ٢٠١٥ ,́Kova &b ka, KlasovaLipta ;٢٠١٤ ,Zohair &Pradhan ;٢٠١٤ ,Lonarkar).
صادرات ، به عنوان زیرمعیار حجم تجارت در مطالعه )٢٠١٣) Capraz &Yilmaz همراه با پارامترهایی مانند منطقه و تعداد شرکت های بین المللی، برای اندازه گیری عملکرد مناطق ویژه اقتصادی با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها استفاده میشود.
Taghdimi et al،Abasi esfanjani, )2017)ahmadikamali &mirzaei ،2016) )Bakhshi &Azami ،Roknaddin Eftekhari, Vojdani )2008)Ali Razini &Tehrani ،2008) )Delavari &Esfandiari, Hosseynzadeh ،Ghazizadeh Fard, )٢٠٠٨) Fayaz &Dezhpashand ، )٢٠١٩) Ememi &Shahabadi, Jafari و ,Faryabi, Rahimiaghdam )٢٠١٩) PourAghabalaei &Kousheshi بر آن دلالت دارند که توسعه یک الگوی جامع برای تبیین نحوه پیوند و ارتباط بازاریابی صادرات از عوامل اصلی رفتار صادراتی با معیارهای عملکرد مناطق ویژه اقتصادی در دهه های اخیر هم برای دانشگاهیان و هم مدیران مناطق ویژه اقتصادی بسیار واجد اهمیت است .
به عبارت بهتر، با بررسیهای به عمل آمده در مطالعات پیشین داخلی و خارجی در زمینه عملکرد مناطق ویژه اقتصادی، میتوان مشاهده نمود که تمرکز اصلی این پژوهش ها، بر پارامترهای کمی است و از متغیرهای کیفی همچون رفتار صادراتی که خود محرک صادرات و پارامتری برای بین المللیشدن شرکت های کوچک و متوسط و توسعه صادرات و مهم ترین عامل عملکرد صادراتی است ، استفاده نشده است .