چکیده:
نورمن فرکلاف گفتمان را در 3 سطح «توصیف، تفسیر و تبیین» مطالعه میکند. در این مقاله تاثیر برونمتن بر تصاویر شعر «قصیده برای انسان ماه بهمن» از احمد شاملو بر اساس نظریّۀ فرکلاف بررسی شده است.شکلیابی تصاویر بر محوریّت تشبیه و سپس پارادوکس، استعاره، اغراق، تلمیح و کنایه استوار است. تصاویر شعر با زمینۀ تجربی تناسب دارند و تصویر مرکزی شعر یعنی انسان مبارز را تقویت میکنند. بافت موقعیتی تصاویر شامل برخی حوادث سیاسی – اجتماعی نزدیک یا همزمان با سرایش شعر است. تلمیحها کارکرد بینامتنی دارند و نظریّۀ شاعر را اثبات و تقویت میکنند. در فرایند جابجایی ایدئولوژیک، شاملو از گفتمان رسمی و مسلّط مشروعیتزدایی میکند و در مقام یک روشنفکر، که از عاملیّت گفتمانی برخوردار است، ایدئولوژی جایگزین خود را در قالب تفکّر چپ و در مخالفت با حکومت ارائه میکند. در این شعر، پرکتیس گفتمانی از همزیستی و هماهنگی تصاویر منفرد (رخداد گفتمانی) با یکدیگر و با بافت موقعیتی شعر حاصل شده و با پرکتیس اجتماعی شعر (اوضاع سیاسی-اجتماعی) در ارتباط است.
The effect of extra-text on the images of the poem "ghaside barae ensan e mahe bahman" by Ahmad Shamloo based on Norman Fairclough's theory of critical discourse analysisNorman Fairclough studies the discourse in 3 levels "description, interpretation and explanation". In this article, the effect of extra-text on the images of the poem "ghaside barae ensan e mahe bahman" by Ahmad Shamlou is investigated based on Farklough's theory. The formation of images is based on the centrality of simile and then paradox, metaphor, exaggeration, hint and irony. The images of the poem fit with the experimental context and strengthen the central image of the poem, that is, the fighting man. The situational context of the images includes some social-political events close to or at the same time as the poetry. Hints have an intertextual function and prove and strengthen the poet's attitude. In the process of ideological displacement, Shamlou delegitimizes the official and dominant discourse. And as an intellectual, who has discursive agency, he presents his alternative ideology in the form of socialism and in opposition to the government. In this poem, discourse practice is obtained from the coexistence and coordination of individual images (discourse event) with each other and with the situational context of the poem and is related to the social practice of poetry (social-political situations).
خلاصه ماشینی:
تأثیر برون متن در تصاویر شعر «قصیده برای انسان ماه بهمن » از احمد شاملو براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف مرادعلی سعادت شعاع * سیدجواد مرتضایی ** چکیده نورمن فرکلاف گفتمان را در سه سطح «توصیف »، «تفسیر»، و «تبیین » مطالعه مـی کنـد.
در این مقاله ، تأثیر برون متن در تصاویر شعر «قصیده برای انسان مـاه بهمـن » از احمـد شـاملو براساس نظریۀ فرکلاف بررسی شده است .
تفاوت این پژوهش با پژوهش های قبلی ایـن اسـت کـه برپایـۀ نظریـۀ فـرکلاف ، کـه منسجم ترین رویکرد را دربین تحلیل گران انتقادی دارد، بر یک متن واحد متمرکـز اسـت و بررسی دقیق و جزئی متنی (بلاغی ) و بررسی بافتی (در دو سطح خـرد و کـلان ) براسـاس این نظریه انجام شده است و به درکی منسـجم و کامـل از تصـویر، بـه عنـوان یـک کـنش گفتمانی ، در یکی از اشعار سیاسی ـ اجتماعی شاملو رسیده است .
١. ٢ تصویر مرکزی شعر مرگ ارانی در زندان و تأثیر او در فعالیت های سیاسی گروه هـای چـپ در ایـران واقعیـت اصلی یا زمینۀ تجربی ای است که مفهوم و محتوای این شعر بر آن استوار اسـت .
ایـن شـعر واقـع گـرا و سیاسی ـ اجتماعی در بهمن ١٣٢٩ سروده شده است ، بنابراین انتقال پیکر رضاشاه به ایران و تشییع او و بنای آرامگاهی برای او در تهران اولین واقعۀ مهم سیاسی ای اسـت کـه تصـاویر شعر بر آن دلالت می کنند.