چکیده:
در این مقاله روش کشف نظام اقتصادی اسلام از دستورها و تعالیم اسلامی بررسی میشود، و نشان داده خواهد شد که اسلام نظام اقتصادی ثابت و جهانشمول دارد که به روش کشف، میتوان به آن دست یافت. این روش با پاسخ به سه سؤال که: منابع استنباط نظام اقتصادی کدامند، چه عناصری باید استنباط شوند و روش استنباط در هر یک از عناصر چیست؟ توضیح داده میشود. به طور کلی، نظام اقتصادی ثابت و جهانشمول اسلام، از طریق آیات و روایات وارده در باب بینشها، ارزشها و منشها استخراج میگردد. و همین طرح نظری در هر دوره زمانی با ایجاد مؤسساتی که عملکرد آنها براساس الگوهای رفتاری و دستورهای اسلام تعریف شده است، قابل اجرا خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"در این جستجو، میخواهیم به بینشهایی که در الگوهای رفتاری و ساختار کلان نظام اقتصادی اسلامی مؤثر است، دست یابیم و پاسخ سؤالاتی از قبیل پرسشهای ذیل را دریابیم: - رابطه خداوند با جهان آفرینش، رابطه معمار بازنشسته است یا رابطه ربوبیت و قیمومیت؟ - خداوند در جهان مادی و منابع آن، چگونه و در چه صورت تصرف میکند؟ - آیا منابع جهان مادی، محدود است یا نامحدود؟ اگر محدود است، آیا قابلیت افزایش به صورت نامحدود را به قدرت لایزال الهی دارد؟ - آیا منابع جهان مادی برا ی رفع نیازهای بشر و موجودات دیگر کافی است؟ - آیا علل مجرد در این جهان ، وجود دارند؟ رابطه آنها با علل مادی چیست؟ - اندیشه نظام طبیعی تا چه حد صحیح است؟ - خداوند در تقدیر معاش انسانها، چه نقشی دارد؟ - آیا انسان موجودی یک بعدی (مادی) است یا موجودی دو بعدی (مادی و مجرد)؟ - هدف از آفرینش جهان طبیعت و انسان چیست؟ - آیا امیال انسان، منشأ انگیزهها و اعمال او است؟ - آیا عقل انسان، برده شهوات او است؟ - آیا اصالت فرد- با توجه به بعد هستی شناسی آن ـ تأیید شده اسلام است؟ - آیا ارزشها، براساس تمنیات افراد تعیین میشود یا حقیقتی مستقل از تمنیات دارد؟ - آیا جامعه، جمع عددی افراد است یا چیزی بیش از آن؟ - آیا خداوند متعال، سنتهایی را بر جوامع بشری حاکم کرده است؟ محقق میتواند ضمن جستجو در آیات و روایات با توجه به مبانی اعتقادی دیگر نظامهای اقتصادی به ویژه نظام سرمایهداری، به سؤالهای بیشتر و دقیقتری دست یابد."