چکیده:
با توجه به این که انسجام مسلمانان در هر زمان به ویژه در شرایط فعلی (که مسلمانان لبنان و فلسطینآماج حملات بی رحمانه و ضد بشری اسرائیل غاصب با حمایت آشکار آمریکا قرار دارند. یک ضرورتعقلی و فریضه دینی است، امت اسلامی مکلف به ایجاد فضای اتحاد و برادری است. اما عالمان دین بیش ازدیگران نسبت به این مهم تکلیف و نقش دارند. در این نوشتار ابتدا به اهمیت و ضرورت اتحاد مسلمانان و مومنان در قرآن و سنت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهاشاره شده، سپس تعریفی از مسلمان و مومن ارایه گردیده است.طبق تعریف شیعه و سنی، مسلمان و مومن کسی است که: 1. ایمان به خدا و یگانگی او داشته باشد؛2. باور به نبوت و رسالت حضرت محمد صلیاللهعلیهوآله و هر آنچه او با خود آورده است داشته باشد؛3. عقیده به معاد داشته باشد. آنگاه به اختصار به جایگاه عالمان دین در فرهنگ اسلام پرداخته شده است. در فرهنگ اسلامی علمای دینی از منزلت ویژهای برخوردار بوده و از ایشان به عنوان جانشینان پیامبر وامینان خداوند و...یاد شده است.در پایان نیز به بیست راه کار علما در ایجاد همبستگی مسلمانان اشاره شده است، از جمله:1. پرهیز از جمود فکری و جلوگیری از خرافات و بدعتها؛2. توجه به دستورهای قرآن و سنت نبوی درباره ضرورت اتحاد؛3. اقتدا به اهل بیت پیامبر صلیاللهعلیهوآله؛4. بیان واقعیات پرهیز از تحریف؛5. آگاهی از عقاید یکدیگر.
خلاصه ماشینی:
راهکارهای علما در اتحاد مسلمانان عالمان دین با راهکارهای زیر به خوبی میتوانند مسلمانان را با یکدیگر نزدیک و متحد واختلافات را از میان آنها ریشه کن نمایند: 1ـ ترویج فضایل اخلاقی و انسانی در میان جوامع اسلامی و امر به معروف و نهی از منکر؛ 2ـ پرهیز از جمود فکری و کوته نظری و جلوی گیری از خرافات و بدعتها؛ 3ـ اجتناب از تعصب ملی، نژادی، منطقهای، قومی و مذهبی و توجه به این اصل که ملاک امتیازو بر تری در اسلام تقوای الهی است (إن أکرمکم عند الله أتقاکم) (حجرات/13) و نژاد، رنگ و قوم تنهاوسیله شناسایی از یکدیگر است نه امتیاز معنوی (و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا) (همان)؛ 4ـ توجه به دستورات قرآن و سنت در باره اتحاد؛ 5ـ خود داری از تفسیر به رأی آیات قرآن کریم؛ 6ـ اقتدا به اهل بیت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله در برخورد با سران مذاهب اسلامی؛ 7ـ خودداری از سب و لعن و تکفیر و متهم نمودن یکدیگر؛ 8ـ اخلاص، حسن نیت، سعه صدر و رعایت آداب گفتوگو در مقام تفاهم و تبادل نظر و مباحثعلمی (و جادلهم بالتی هی أحسن) (نحل/125)؛ 9ـ ارتباط مداوم میان علمای مذاهب اسلامی از طریق برگزاری نشستها و سیمنارهای علمی وتحقیقی در فضای آزاد و صمیمی و تسلیم شدن در برابر منطق صحیح و قوی؛ 10ـ مقایسه و تطبیق موارد اشتراک و افتراق مکتب خلفا و اهل بیت علیهمالسلام؛ 11ـ اجتناب از نقل روایات ضعیف و اسرائیلیات و اقوال نادر و اختلافانگیز؛ 12ـ خودداری از صدور هر نوع فتوای تفرقهانگیز؛ 13ـ نقل روایات از کتابهای حدیثی یکدیگر؛ 14ـ توجه به این نکته که اختلاف در مسایل فقهی امری طبیعی و مطلوب است و کم و بیش درمیان همه مذاهب وجود دارد؛ 15ـ توجه به مغز و روح دین و پرهیز از قشریگری و ظاهرگرایی؛ 16ـ مبارزه با جهل و بیخبری و عقب ماندگی و تلاش برای فتح قلههای علوم و فنون مختلف؛ 17ـ پیروی از پیشگامان تقریب و منادیان وحدت اسلامی هم چون سید جمال الدین اسدآبادی،شیخ محمد عبده، سید عبد الحسین شرف الدین، امام خمینی، شیخ محمود شلتوت و ...