چکیده:
مقوله هویت در بسیاری از کشورها از جمله ایران، مقوله واحدی نیست و متأثر از منابع هویتی گوناگون است که گاهی تضاد و کشاکش آنها با یکدیگر موجب نگرانیهایی شده است؛ از اینروی، به تناسب پدیدههایی که انسان از طریق آنها خود را میشناسد و به دیگران میشناساند، میتوان هویت داشت. از هویت میتوان بهعنوان پسوند پدیدههایی چون فرهنگ، قومیت، ملیت، دین، محل سکونت، ایل، طایفه و نظایر آن استفاده کرد. این پژوهش به منظور بررسی نسبت هویت قومی با ابعاد هویتی در میان دانشآموزان شهر زاهدان انجام شده است. نمونه پژوهش را تعداد ۴۰۰ نفر از دانشآموزان دختر و پسر شاغل به تحصیل در شهر زاهدان تشکیل میدهند که دادههای آن از طریق پرسشنامه گردآوری شده است. یافتههای پژوهش نشانگر آن است که بین هویت قومی و ابعاد آن یعنی هویت ملی و هویت دینی و هویت جهانی رابطه معناداری وجود دارد البته این رابطه مثبت و مستقیم است و همچنین هویت دینی بیشترین رابطه را دارد و پس از آن هویت ملی کمترین رابطه را نیزبا هویت جهانی دارد. پسران در این مطالعه از سطح بالاتری نسبت به دختران در دارا بودن هویتهای مذکور قرار دارند. از نکات اصلی در بررسی هویت در منطقه سیستان و بلوچستان توجه به مسئله حاشیهبودن است حاشیهبودن چنان بر هویت مردمان آن منطقه تأثیرگذار است که تصور از این هویت بدون توجه به لایههای متعدد حاشیهبودن ممکن نخواهد بود با توجه به یافتههای پژوهش هویت دینی از سایر عوامل در تبیین هویت قومی تأثیرگذارتر است و در اصل مهمترین عامل تبیینکننده هویت قومی است و دو عامل قومیت و مذهب بهعنوان تفاوتهای جدی قوم بلوچ و منطقه سیستان و بلوچستان از مابقی کشور میباشد همانطور که چارچوب نظری پژوهش تبیین میکند هویت دانشآموزان منطقه سیستان و بلوچستان تحت تأثیر ساختهای اجتماعی، فرهنگی میباشد.
The present study was conducted to investigate the ratio of ethnic identity to identity dimensions among students in Zahedan, Iran. The sample of the study consisted of 400 male and female students studying in Zahedan. The data were collected through questionnaire. The data analysis has been performed by SPSS software and we have used descriptive statistics, such as cross-table, and inferential statistics, correlation coefficient, and two-variable and multivariable regression analysis and also path analysis techniques. In this study, symbolic interactionism was used to illustrate the relationship between ethnic identity and other dimensions of identity. Considering the theory itself, it can be shown that identity is social in its nature and subject-matter; accordingly, ethnic identity and identity dimensions can be adequately explained. The findings indicate that there is a significant relationship between ethnic identity and its dimensions, namely national identity, religious identity, and global identity. This relationship is indeed positive and direct, and also religious identity has the highest relationship, followed by national identity, and global identity has the least relationship. In this study, boys had higher levels in having the above-mentioned identities than girls.
خلاصه ماشینی:
مطالعه جامعه شناختي هويت قومي نوجوانان شهر زاهدان و تأثير ابعاد مذهبي، ملي و غربگرايانه بر آن 1 محمود عليگو دماجنشيدجموويحددکتمرجيد جامعه شناسي دانشگاه شيراز استاد گروه علوم اجتماعي دانشگاه شيراز محمدتقي ايمان (علميـپژوهشي) استاد گروه علوم اجتماعي دانشگاه شيراز دوره ٢٩،شماره يک :٤٥٧-٤٢٩ منصور طبيعي شاپا ۲٨٠٩-۱٠۱٠ استاديار گروه علوم اجتماعي دانشگاه شيراز نمايه در ISC دريافت ١٤٠٠/٥/٣١ پذيرش ١٤٠٠/١٢/٢٢ چکيده مقوله هويت در بسياري از کشورها از جمله ايران ، مقوله واحدي نيست و متأثر از منابع هويتي گوناگون است که گاهي تضاد و کشاکش آن ها با يکديگر موجب نگرانيهايي شده است ؛ از اين روي، به تناسب پديده هايي که انسان از طريق آن ها خود را ميشناسد و به ديگران ميشناساند، ميتوان هويت داشت .
در نهايت در مقاله حاضر تلاش ميشود تا سهم هر يک از ابعاد چهارگانه هويت که شامل هويت هاي ملي، قومي، ديني و جهاني ميباشد را در بدنه قشر اجتماعي نوجوانان دانش آموز در حوزه فرهنگي سيستان و بلوچستان با تأکيد بر شهر زاهدان معين کنيم و ديگر اينکه آيا رابطه اي بين هويت قومي و بقيه ابعاد هويت هست و در صورت مثبت بودن پاسخ ، کيفيت اين رابطه چگونه است ؟ مروري بر مطالعات پيشين درباره هويت قومي مطالعات زيادي در حوزه هويت اجتماعي در ايران انجام شده است که عموماً بر متغيرهاي قومي، مذهبي، جنسيتي، تحصيلي و فرهنگي و ...