چکیده:
کاربرد نماد در هنر والاترین شکل بیان ایدة هنرمند است. یکی از نمادهای بهکار رفته در آثار هنری، درخت و یکی از درختان که در گذشته در نقوش ایرانیان دیده شده، سرو است که مانند درختان هوم و مورد دارای قداست بوده است. هدف از این پژوهش، مطالعۀ بصری نمونه نقاشیهای ایرانی با روش اسطورهشناسی است. سوال اصلی پژوهش این است که آیا نقش مایۀ درخت سرو، نماد کشور ایران است؟ مسیر انجام این پژوهش، ریشهشناسی نقشمایۀ درخت سرو در ایران از روش اسطورهشناسی طبیعی ماکس مولر همراه با تحلیل بصری حضور این نقش مایه در سه نمونه از آثار هنری دارای نقشمایۀ سرو از آثار نقاشی ایرانی، با روش نشانهشناسی پیرس میباشد. شناخت ریشههای اسطورهای این نماد باستانی و اینکه چه روایتهایی پس پشت آن وجود دارد، در تحلیل آثار هنری ایرانی- اسلامی کاربردی است؛ چون میتواند در تحلیل آثار یاریدهنده باشد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که سرو در اصل نماد استقامت و نامیرایی ایرانیان تاکنون می باشد؛ به این علت که از دوران باستان تا به امروز یورش اقوام مهاجم به ایران، که گاهی منجر به شکست و تسلیم ایرانیان میشد، هرگز موجب نشده که آنان اصالت و هویت خود را در طول تاریخ رها نمایند و همواره برای یادآوری این نکته به جهانیان، در آثار هنری از نماد سرو که نماد و نشان ایرانی است، استفاده میکنند.
The artist’s ideas can be expressed most effectively through the use of symbols in art. A tree is a symbol used in art, and the cypress is a tree that was used in Iranian motifs in the past. The goal of this study is to visually examine an example of Iranian paintings using mythology as a method. Is the cypress motif considered a symbol of Iran? That’s the primary question of this research. The path of this research is the etymology of the motif of the cypress tree in Iran using the natural mythology method of Max Muller, and the visual analysis of the presence of this motif in 3 examples of works of art with the motif of the cypress tree from Iranian paintings, using the semiotic method. Knowing the mythological roots of this ancient symbol and what narratives are behind it is essential in the analysis of Iranian-Islamic works of art. According to the research findings, the cypress has been a symbol of endurance and immortality for Iranians throughout history. From ancient times to the present day, the attacks of invading nations on Iran, which sometimes led to the defeat and surrender of Iranians, never caused them to abandon their originality and identity throughout history, To remind the world of this point, they always use the cypress symbol in works of art, which is an Iranian symbol.
خلاصه ماشینی:
سوال اصلي پژوهش اين است که آيا نقش مايۀ درخت سرو، نماد کشور ايران است ؟ مسير انجام اين پژوهش ، ريشه شناسي نقش مايۀ درخت سرو در ايران از روش اسطوره شناسي طبيعي ماکس مولر همراه با تحليل بصري حضور اين نقش مايه در سه نمونه از آثار هنري داراي نقش مايۀ سرو از آثار نقاشي ايراني ، با روش نشانه شناسي پيرس مي باشد.
شناخت ريشه هاي اسطوره اي اين نماد باستاني و اينکه چه روايت هايي پس پشت آن وجود دارد، در تحليل آثار هنري ايراني - اسلامي کاربردي است ؛ چون مي تواند در تحليل آثار ياري دهنده باشد.
در پايان نامۀ حجازي (١٣٩١) در مقطع کارشناسي ارشد با عنوان «بررسي عناصر بصري و مفاهيم نمادين نقوش گياهي در هنر بومي مازندران - پروژه عملي : بازنگري و کاربرد نقوش گياهي هنر بومي مازندران در اشياء کاربردي چوبي »، به جهت شناسايي و حفظ اصالت قومي و نيز اهميت گياهان ، نقش مايه هاي گياهي موجود در هنرهاي بومي منطقه مورد شناسايي ، دسته بندي و تحليل واقع شده است .
با توجه به بررسي پيشينه ، مشخص شد پژوهشي که به طور ويژه و خاص به ريشه شناسي نقش مايۀ گياهي سرو از روش ماکس مولر و تحليل ديداري آثار داراي اين نقش مايه پرداخته باشد در دسترس نگارنده قرار نگرفته است .