چکیده:
اولین ترجمۀ رباعیات عمر خیام به زبان چینی در سال 1919 با
استقبال فراوانی روبرو گردید. طبق آمار غیر رسمی تا کنون بیش از 22
ترجمه کامل یا بخشی از رباعیات عمر خیام به زبان چینی ترجمه شده. اما
شایستۀ یاد آوری است که فقط چهار ترجمه بصورت مستقیم از زبان
فارسی برگردان شده و در 18 مورد از زبان واسط همچون روسی،
فرانسوی، انگلیسی و ازبکی به چینی ترجمه شدهاند. از میان ترجمه های
رباعیات عمر خیام به چینی ترجمۀ پرفسور جان هونین را میتوان بهترین
دانست. نارسائی موجود در ترجمۀ فیتزجرالد اولین مترجم انگلیسی، رباعیات را
در ترجمه های چینی که از زبان سوم انجام شده به بیراهه کشانده است. این
گفتار ترجمه های چند مترجم چینی را به محک مقایسه گرفته است.
خلاصه ماشینی:
اضافه مي نمايد که درسفر آقاي جيانگ زمين رئيس جمهوري سابق چين به ايران درسال ١٣٨٢ دو دوره از اين مجموعه ١٨ جلدي که به همت رايزني فرهنگي ايران درچين وانتشارات ادبي وهنري استان هونن چين به شکل زيبا ونفيس 187 زبان وادبيات فارسي دانشگاه پکن را مي توان بهترين ترجمه دانست ، زيرا ايشان علاوه بر استفاده ازتجارب ساير مترجمين ، به خاطر تسلط به زبان فارسي ، درک بهتري از مفاهيم و واژه ها وعبارات به کاربرده شده در رباعيات خيام داشته ولذا بهترتوانسته اين مفاهيم را به زبان چيني برگرداند.
در چنين شرايطي همۀ مترجميني که رباعيات خيام را از زبان انگليسي و بر اساس ترجمه « فيتز جرالد» ترجمه کرده اند هرچند در اين زمينه سعي و کوشش خود را به کار برده اند ، ولي معني واقعي و عميق شعر خيام را بيان نکرده اند .
با کمي تأمل متوجه 193 مي شويم که «سرنگوني فلک » و «تخريب جهان » کدام يک مي تواند روحيۀ ستيزه جويانه شاعر را بهترمنعکس کند ؟ لازم بذکر است که « فيتز جرالد» در ترجمۀ خود جمله oh love را که در متن اصلي به هيچوجه وجود ندارد اضافه کرده است .
به همين دليل در متن هاي ترجمه شده به زبان چيني بر اساس ترجمۀ« فيتز جرالد» واژه هاي « شب » ، « نيمه شب » ، « در شب » پديد آمده اند و جمله « در شب خورشيد آن را روشن کرد » غير قابل فهم است .