چکیده:
اهمیت و حساسیت تربیت برای جامعه اسلامی باعث شده تا ضرورت پیوند فقه و تربیت دوچندان شود. اما متاسفانه به اهمیت و ضرورت این پیوند و اهمیت حضور تجویزات اسلام در فرایند تربیت تا بهحال در مورد تطابق مقررات آموزش و پرورش با قواعد فقه و همچنین آسیبهای ناشی از عدم انجام این تطابق، پژوهشی صورت نگرفته است و بیشتر معلمان از وظایف شرعی و اسلامی خود در رابطه با تربیت اسلامی، بیخبراند. ازاینرو، پژوهش حاضر با هدف بررسی و واکاوی مقررات حاکم بر معلم و دانشآموز در آموزش و پرورش با تاکید بر مبانی فقه امامیه انجام شدهاست. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات از کتابخانههای تخصّصی فقهی- حقوقی و نرمافزارهای علوم اسلامی مورد بررسی قرار دادهاست. پس از بررسی مسائل مذکور در این پژوهش، به این مهم، دست مییابیم که با ایجاد ارکان مسئولیت از جمله تقصیر، ورود ضرر، وجود رابطهی علیت یا سببیت بین تقصیر و ضرر وارده مسئولیت مدنی او در برابر دانشآموز، آموزشوپرورش و یا مدرسه به عنوان شخص حقوقی منعقد خواهد شد. مهمترین اثر این امر، جبران زیان وارده است که در رابطهی بین معلم و دانشآموز در صورت ارتکاب تقصیر شخصی، معلم مسئول جبران و در صورت نقص در نظامات، آموزشوپرورش یا مدرسه مسئول جبران زیانهای وارده خواهد بود. آنجا که معلم و دستگاه اداری یا مدرسه به عنوان اجتماع اسباب در ورود ضرر نقش داشته باشند، دادرس با تعیین میزان تقصیر ارتکابی ممکن است به تساوی یا به میزان تاثیر قصور، بار جبران را بر هر کدام تحمیل نماید. این پژوهش به صورت کتابخانهای انجام گرفته و بارزترین نتیجهی به دست آمده مبتنی بودن مسئولیت مدنی معلم در نظام حقوقی ایران بر «تقصیر» است، همچنین معلم علاوه بر مسئولیت مدنی ممکن است در رابطهی او با آموزشوپرورش دارای مسئولیت اداری نیز باشد.