چکیده:
ازآنجاکه درک صحیح فرهنگ شهروندی و ارتقای آن مستلزم آموزش است و با نظر به اهمیت و جایگاه بازیهای گروهی در آموزش، در این پژوهش تلاش شده است تا «بازی شهروند و مافیا» به جهت اقبال عمومی، بهصورت مطالعۀ موردی و در جایگاه نمونهای از بازیهای گروهی برای آموزش اصول تربیتی ناظر بر فرهنگ شهروندی، مورد تحلیل قرار گیرد. مبنای این تحلیل، اصول تربیت اجتماعی اسلامی است؛ برهمیناساس، این مهم با روش توصیفیـ تحلیلی و استنباطی انجام شده است. یافتههای پژوهش شامل دو بخش است؛ نخست، احصاء اصول تربیت اجتماعی اسلامی ناظر بر ارتقای فرهنگ شهروندی بنا بر آیات، روایات و دیدگاه اندیشمندان مسلمان و بخش دوم، تحلیل و استنباط اصول تربیتی برگرفته از «بازی شهروند و مافیا»، ناظر بر ارتقای فرهنگ شهروندی. اصول تربیت اجتماعی اسلامی در این حوزه، شامل ده اصل است که ازآنمیان، چهار اصل ضرورت هدایتگری، مشارکت جمعی، انتخاب آگاهانه و اصل رعایت قانون و نظم اجتماعی در اولویت است. اصول تربیتی برگرفته از بازی شهروند و مافیا برای مطالعۀ موردی در این پژوهش نیز شامل ده اصل است که ازآنمیان، اصل لزوم نظارت و رهبری، اصل خرد جمعی، اصل پرورش تفکر انتقادی و اصل جامعهپذیری بیشترین تناظر و همسویی را با اصول تربیت اجتماعی اسلامی دارد؛ درحالیکه با چهار اصل نوعدوستی و احترام متقابل، اصل اعتدال و اصل انتخاب همنشین، همسو نیست. عدم توجه به اصل برائت، ترویج شک و تأکید بر دروغگویی نیز ازجمله نقاط منفی زمینهساز بروز استحالۀ ارزشی، از طریق ترویج این بازی است. نتیجه این است که ساخت بازیهایی مبتنی بر اصول تربیت اجتماعی اسلامی که با جذابیتها و بهدوراز القائات نادرست، شهروندان آتی جامعۀ اسلامی را بهتر با فرهنگ اجتماعی اسلامی آشنا سازد، از ضروریات است.
Since the correct understanding of citizenship culture and its promotion requires education and considering the importance and place of group games in education, in this research, an attempt has been made to analyze the "Citizen and Mafia Game" for its public interest, as a case study and as an example of group games for teaching the educational principles of citizenship culture. The basis of this analysis is the principles of Islamic social education. Research methodology is descriptive-analytical and inferential. The findings of the research include two parts, first, achieving the principles of Islamic social education regarding the promotion of citizenship culture based on verses, rivaiah, and the views of Muslim thinkers and the second part of the analysis and inference of the educational principles taken from the "Citizen and Mafia Game" regarding the promotion of citizenship culture. The principles of Islamic social education in this area include ten principles, among which four principles are the necessity of guidance, collective participation, informed choice and the principle of observing the law and social order in priority. Ten principles taken from the "Citizen and Mafia Game"as a case study are the principle of the necessity of supervision and leadership, the principle of collective wisdom, the principle of developing critical thinking and the principle of socialization which have the most correspondence and alignment with the principles of Islamic social education. Four principles: altruism and mutual respect, moderation and the principle of partner selection are not aligned. The negative points of this game are lacking attention to the principle of innocence, promotion of doubt and emphasis on lying. As a result, it is necessary to make games based on the principles of Islamic social education, which will introduce the future citizens of the Islamic society better to the Islamic social culture.
خلاصه ماشینی:
اصول تربیتی برگرفته از بازی شهروند و مافیا برای مطالعۀ موردی در این پژوهش نیز شامل ده اصل است که ازآنمیان، اصل لزوم نظارت و رهبری، اصل خرد جمعی، اصل پرورش تفکر انتقادی و اصل جامعهپذیری بیشترین تناظر و همسویی را با اصول تربیت اجتماعی اسلامی دارد؛ درحالیکه با چهار اصل نوعدوستی و احترام متقابل، اصل اعتدال و اصل انتخاب همنشین، همسو نیست.
رفتارهای مدنی که هریک از شهروندان میتوانند در مناسبات اجتماعی خود و در ارتباط با محیط بیرونی و در فضاهای عمومی شهر از خود بروز دهند، بیانگر آن است که قواعد و ضوابط، مهمتر از روابط شخصی و غیررسمی است و ارزشهای جامعه مهمتر از منافع و خواستهای فردی، قومی و قبیلهای است (میرفردی، ۱۳۸۸)؛ زیرا تربیت مدنی به تربیتی اشاره میکند که ازطرفی در بستری سیاسیـ اجتماعی ویژه جریان مییابد و ازطرفدیگر، برای عرضه، فرهنگ شهروندی خاصی تدوین میشود که باید هم به پرورش نسل نوین شهروندان بپردازد و هم به تحکیم و تنقیح اندیشه و عمل اعضای (سابق یا موجود) جامعه؛ بنابراین مفهوم تربیت مدنی مستلزم بیان تعریفی خاص از جامعۀ مدنی است که براساس فلسفۀ تکوینی و تثبیتی آن جامعه، تدوین شده باشد (علمالهدی، 1379).
پژوهش حاضر با تمرکز بر «بازی شهروند و مافیا»، بهجهتِ اقبال نسبتاً زیاد به آن و جذابیتهایی که برای مخاطبان کنونی دارد، برآن بوده است تا با نگاهی واقعبینانه، نکات مثبت و منفی تربیتی آن را به عنوان نمونهای از بازیهای گروهی، دررابطهبا فرهنگ شهروندی استنباط نماید و از این رهگذر میزان انطباق اصول تربیتی برگرفته از این بازی را با اصول تربیت اجتماعی اسلامی بررسی نماید.