چکیده:
هدف: تبیین نمادپردازی در سینمای دفاع مقدس از نظرگاه میرچا الیاده است که در دو فیلم دیدهبان و مهاجر مورد بررسی قرار میگیرد.
روش: از طریق مطالعات کتابخانهای و مشاهده فیلمها، دادههای به دست آمده به صورت توصیفی- تطبیقی تبیین میگردد.
یافتهها: نماد از منظر میرچا الیاده جلوه قدسی دارد که انسان بر اساس کنشگری خود میتواند از طریق آن، معرفتی حقیقی از ساحات قدسی کسب کند. بر اساس این دیدگاه، یکی از راههای درک نمادپردازی، پژوهش در ادیان و مذاهب با نگاه آیینی و قومشناختی است. هر عمل عبادی و دینی پارهای از نمادپردازی را در خود دارد و میخواهد انسان دینورز را به حقیقتی ورای تجربه سوق دهد. از جمله میتوان به عمل و کنشگری رزمندگان در دوران دفاع مقدس اشاره کرد که در سینما برای مردم تماشایی و نمود نمادین داشته است.
نتیجهگیری: نتایج برآمده از این پژوهش نشان میدهد، هر چقدر کنش شخصیت در زمان و مکان معین، در مرتبه وجودی بالاتری از امور مقدس قرار بگیرد، به همان میزان فضای قدسی ایجاد میشود و اشیاء و امور عادی، ظهور نمادین پیدا میکند. در فیلمهای دیدهبان و مهاجر، کنش شخصیتها در رویداد معین و موقعیت بحرانی، فضای قدسی ایجاد میکنند و اشیاء و لوازم صحنه نمود نمادین مییابد.
Aim: The present paper seeks to explain symbolization in the Sacred Defense Cinema from Mircea Eliade's view, which is discussed in two Movies Didehban (The Scout) Mohajer (The Immigrant). Method: The data have been gathered through library studies and watching the movies, and have been explained descriptively and comparatively. Findings: According to Mircea Eliade, symbol has sacred manifestation, and man can acquire real knowledge of sacred realms through it and based on his own activism. Based on this view, a way to understand symbolization is investigating religions and denominations through ethnological and ritual lens. Each devotional and religious deed includes a part of symbolization and tries to direct religious man towards a truth beyond experience. For example, we can refer to Iranian warriors' activism during Sacred Defense, which has had symbolic representation and was scenic for people. Conclusion: The results show that a sacred atmosphere will be created to the extent that the personality's act is in higher existential stage of sacred thing in certain time and place, and ordinary things and affairs acquire symbolic manifestation. In the movies Didehban and Mohajer, personalities' acts in certain event and critical situation create sacred atmosphere, and stage equipment and thing acquire symbolic representation.
خلاصه ماشینی:
از جمله میتوان به عمل و کنشگری رزمندگان در دوران دفاع مقدس اشاره کرد که در سینما برای مردم تماشایی و نمود نمادین داشته است.
نتیجهگیری: نتایج برآمده از این پژوهش نشان میدهد، هر چقدر کنش شخصیت در زمان و مکان معین، در مرتبه وجودی بالاتری از امور مقدس قرار بگیرد، به همان میزان فضای قدسی ایجاد میشود و اشیاء و امور عادی، ظهور نمادین پیدا میکند.
اما پژوهشهایی که تاکنون بر روی نمادپردازی با نگاه دینی و حکمی انجام شده، میتوان به کتاب نمادپردازی امر قدسی و هنرها، میرچا الیاده اشاره کرد که به بررسی پیوند و مناسبات مشترک میان دین و هنرها میپردازد و انعکاسدهنده نگاه الیاده در برانگیخته شدن احساسات دینی بهواسطه تصویر و نماد است و معتقد است پیشنیه تاریخ دینی در نمادها و تصاویر و صور خیال هنرها زنده میماند.
به میزانی که کنشگری انسان و کردار شخصیتها، با امور مقدس ارتباط بیشتری داشته باشد، معنای قدسی بهتر شکل میگیرد و شیء مورد تأکید در داستان، مرتبه بالاتری از نماد را پیدا میکند.
با توجه به این ویژگیهای شاخص و منحصربهفرد در سینمای دفاع مقدس، کنش و انتخاب شخصیتها در موقعیتهای شهادت به نهایت خود میرسد و نماد در آن متجلی میشود.
با این وصف، نماد برآیند کردار شخصیت در رویداد معین است که با ایجاد فضای قدسی در اشیاء متجلی میشود.
هر چقدر کنش و انتخاب شخصیت در رویداد معین، با امور مقدس ارتباط بیشتری داشته باشد، معنای قدسی بهتر شکل میگیرد و شیء مورد تأکید در آثار نمایشی، مرتبه بالاتری از نماد را پیدا میکند.