چکیده:
خصوصیسازی و مشارکت بخش غیردولتی در اداره فرودگاهها راهبردی است که از دو دهه
قبل توسط دولتها به منظورافزایش بهرهوری در فرودگاهها اتخاذ گردیده است. دراین
مقاله سعی شده است که ضمن بیان تعریف خصوصیسازی در فرودگاهها و روشهای مختلف
مشارکت بخش خصوصی، مدلهای مختلف مالکیت و مدیریت فرودگاهها درسایر کشورها تشریح و
بررسی شود.
خلاصه ماشینی:
دلایل گرایش بهخصوصیسازی فرودگاهها: دولتها در سراسر جهان خصوصیسازی را به دلایل مختلفی تجربه کرده اند برخی از اهم دلایل گرایش دولتها به سمت خصوصیسازی به شرح زیر است: -1 فقدان بودجه ومشکلات مالی دولتها؛ -2 فشار از جانب شرکتهای ترابری و کاربران درجهت بهبود توانمندیهای فرودگاه یا خدمات ناوبری و افزایش کیفیت خدمات در فرودگاهها؛ 3 - ایجاد درآمد و رفع کسری بودجه؛ -4 موجودیت بازرگانی برای فرودگاههای اصلی؛ -5 ظهور جهانی صنعت مدیریت فرودگاهی با ارزشهای انحصاری.
از نظر «چارک هام» خصوصیسازی یک اصطلاح گستردهای است که برای توصیف ساختارهای متنوع اداری که به منظور دستیابی به اهداف مختلف ایجاد شدهاندبه کار می رود [6 ]تعریف دیگری نیز از برخی از صاحب نظران ارائه شده است از جمله : - خصوصیسازی یعنی تزریق سرمایه توسط بخش خصوصی به منظورکسب تمام یا قسمتی از کنترل تسهیلات یا فعالیتهای یک فرودگاه.
هنگامی که دولتها فرودگاهها را خصوصی میکنند (حتی اگر مالکیت در اختیار دولت باشد)،به سرمایه گذاران حقی اعطا میشود که میتوانند سود فرودگاه را برای مدت زمانی معین برای خود حفظ کنند این حق، اولین دلیلی است که باعث ایجاد انگیزه در بخش خصوصی برای سرمایهگذاری در فرودگاهها شده است.
]4[مهمترین روشهای خصوصیسازی فرودگاهها به شرح زیر است: _ ایجاد شرکت بازرگانی مشترک؛ _ انتقال حداکثر یا حداقل مالکیت؛ _ قراردادهای مدیریتی؛ _ طرحهای ساخت، بهره برداری، انتقال؛ _ طرحهای ساخت، مالکیت، بهرهبرداری، انتقال؛ _ اجاره ـ توسعه ـ بهره برداری؛ _ کنترل و مالکیت بخش خصوصی.