چکیده:
امروزه بسیاری از کشورهای جهان به واسطة عدم تکافوی منابع داخلی برای سرمایهگذاری
، تمایل شدیدی به جذب سرمایههای خارجی پیدا کرده اند . سرمایهگذاری خارجی
معمــولا در دو قالب، سرمایه گذاری سهامدارانه خارجی (FOREIGN PORTFOLIO
INVESTMENT=FPI(1 و سرمایه گذاری مستقیم خارجی(FOREIGN DIRECT INVESTMENT=FDI) صورت
می گیرد. خرید اوراق قرضه و سهام شرکت ها در معاملات بورس و قبوض سپرده در بانک های
خارجی از انواع FPI هستند که در این حالت سرمایه گذار خارجی در اداره واحد تولیدی
نقش مستقیم نداشته و مسئولیت مالی نیز متوجه وی نیست اما سرمایه گذاری مستقیم خارجی
، نوعی سرمایهگذاری است که به منظور کسب منفعت دائمی و همیشگی در مؤسسه ای مستقر
در کشوری غیر از کشور سرمایه گذار صورت می گیرد و نتیجه آن کسب حق رأی مؤثر در
مدیریت شرکت است. طبق بررسی های انجام شده علت اصلی ورود حجم بالایی از
سرمایهگذاری مستقیم خارجی به کشورها می تواند به شرح زیر باشد:
الف- عوامل سیاست گذاری اقتصادی
ب - عوامل ساختار اقتصادی
ج - عوامل تشویقی و حمایتی
د - عوامل جغرافیایی و سیاسی
مطالعات نشان می دهد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی به هر علت و شکلی که صورت پذیرد،
اثرات قابل ملاحظه ای بر روی متغیرهای کلان اقتصادی از جمله کاهش نرخ بهره ، کاهش
نرخ ارز ،افزایش رشد اقتصادی،افزایش درآمد مالیاتی دولت ، کاهش بدهی دولت ،بهبود
توزیع درآمد ،انتقال تکنولوژی ،افزایش اشتغال ،توسعه صادرات ، کاهش واردات و
تاثیرمثبت در تراز پرداختها دارد. باتوجه به امکان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در
کشورهای مختلف، مطلوبیت یک یا چند متغیر به تنهایی برای تشویق سرمایه گذاری مستقیم
خارجی کافی نخواهد بود، بلکه ارزیابی تمام متغیر ها به صورت یک مجموعه ، می تواند
منجر به انجام سرمایهگذاری خارجی شود . گزارش آنکتاد در سال 2005 نشان می دهد که
رتبه ایران در جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی در بین 140 کشورجهان 130 است .که عدم
اطمینان و بی ثباتی سیاسی و اقتصادی می تواند یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت ایران
در جذب آن باشد . به هر حال جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، بدون تغییر نگرش در
میان سیاستمداران و کارشناسان و ایجاد بستر مناسب برای ورود آن امکانپذیر
نیست و قانون جدید نمیتواند کار زیادی انجام دهد. بههمین دلیل تا زمانی
که شرایط فرهنگی، اجتماعی ، سیاسی و ..... مناسب فراهم نشود، کشور ها و
شرکتهای خارجی علاقه چندانی به سرمایهگذاری در ایران از خود نشان نخواهند
داد.
خلاصه ماشینی:
طبق بررسی های انجام شده علت اصلی ورود حجم بالایی از سرمایهگذاری مستقیم خارجی به کشورها می تواند به شرح زیر باشد: الف- عوامل سیاست گذاری اقتصادی ب - عوامل ساختار اقتصادی ج - عوامل تشویقی و حمایتی د - عوامل جغرافیایی و سیاسی مطالعات نشان می دهد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی به هر علت و شکلی که صورت پذیرد، اثرات قابل ملاحظه ای بر روی متغیرهای کلان اقتصادی از جمله کاهش نرخ بهره ، کاهش نرخ ارز ،افزایش رشد اقتصادی،افزایش درآمد مالیاتی دولت ، کاهش بدهی دولت ،بهبود توزیع درآمد ،انتقال تکنولوژی ،افزایش اشتغال ،توسعه صادرات ، کاهش واردات و تاثیرمثبت در تراز پرداختها دارد.
در واقع علت اصلی ورود حجم بالایی از این نوع سرمایه به کشورهای توسعه یافته وجود شرایط فوق الذکر در این کشورها می باشد عوامل تاثیر گذار بر این جریان را می تواند به شرح زیر برشمرد: الف- سیاست گذاری اقتصادی هر گاه سیاست گذاری های اقتصادی در کشور میزبان ، در راستای ایجاد فضای باز و با ثبات اقتصادی باشد ، میزان ریسک سرمایه گذاری کاهش خواهد یافت و به تبع آن جریان سرمایه را می توان در موارد زیر خلاصه کرد : 1.
در بخش خدمات بیشترین حجم سرمایه گذاری متعلق به گردشگری با 3 طرح و مبلغ 000/000/928/1 دلار است که تقریباً 83/0 سرمایه گذاری در بخش خدمات را شامل می شود.
000 دلار است که تقریباً 22/0 از کل سرمایه گذاری را شامل می شود و رتبه سوم متعلق به استان تهران با 64 طرح به مبلغ 1.