چکیده:
امروزه پرسش های فراوانی در زمینه مسائل زنان در عرصه مطالعات اسلامی وجود دارد و این امر سبب رویکردهای متفاوت متفکران مسلمان به مسئله زنان می شود. در این زمینه می توان از سه رویکرد عمده در حوزه مطالعات زنان نام برد: سنت گرایی، تجددگرایی، و اصول گرایی. سؤال اصلی این پژوهش این است که جریان های فکری ـ مذهبی چه نظری درباره حقوق زنان در خانواده قایلند؟ برای پاسخ به این پرسش، ابتدا مبانی انسان شناسی و دین شناسی سه دیدگاه مزبور بررسی می شود و سپس با مشخص کردن برخی از حقوق خانوادگی زنان بر اساس این دیدگاه ها، نظریات هر یک از آنها در این زمینه ها مطرح می گردد. در این خصوص، می توان به اجمال چنین نتیجه گیری کرد که سنت گرایان به عدم تساوی بین زن و مرد در حقوق خانوادگی، تجددگرایان به تساوی به معنای برابری بین زن و مرد، و اصول گرایان به تساوی حقوق بین زن و مرد (با این تفسیر که تساوی الزاما به معنای تشابه حقوقی نیست) قایلند.
خلاصه ماشینی:
(جوادی آملی، 1381، ج 2، ص 61) همچنین از نظر سنت گرایان و اصول گرایان، خانواده نظام طبیعی دارد و تقسیم کار در درون خانواده و در خارج از خانه بر اساس همین نظام طبیعی صورت می گیرد که مبتنی بر ساختار بدنی و روانی زن و مرد است و در واقع، تمام حقوقی که به زنان و مردان تعلق می گیرد یا از آنان سلب می شود باید از آن نظام طبیعی تبعیت کند.
4. ثبات چارچوب حقوقی در عین لحاظ کردن خصوصیات تاریخی در قوانین حقوقی بر خلاف تجددگرایان که معتقدند فهم مصالح اجتماعی تنها به عقل جمعی واگذار شده و عقل و عرف مبنای شکل گیری حقوق خواهند بود و نیز سنت گرایان که مبنای شکل گیری حقوق را شریعت می دانند، اصول گرایان مبنای شکل گیری حقوق را عقل و شریعت در کنار هم می دانند و معتقدند: هر چند تردیدی نیست که شرایط زیست انسانی در حال تغییر و تحول است و دین کامل و جاوید باید برای شرایط متفاوت، احکام متناسب داشته باشد و درست است که مقررات اجتماعی تابع تعاریف جامعه از مفاهیمند و با تکامل بینش فرهنگی، تعاریف نیز تغییر می کند; اما دو نکته در کنار این مدعا باید مورد توجه قرار گیرد: 1.
بنابراین، از نظر آنان حق حضانت تکلیفی است بر گردن پدر که جز مسئولیت سنگین اداره موجودی ناتوان و تحمل مخارج او چیز دیگری نیست و این تکلیف شاق برای راحتی زن و نیز رعایت جانب کودک به مرد داده شده است; البته تا زمانی که پدر از ولایت خود سوء استفاده نکند و یا در آن قصور نورزد.