خلاصه ماشینی:
"اسلام با تمام اهمیتی که برای علم حدیث،و نقل و کتابت آن قائل شده فهم و درک آنرا مهمتر؛و علم درایه و فهم حدیث را با ارزشتر معرفی نموده است،و روایات بسیاری،براین حق دلالت دارد،که از آن جمله است: 1-از امام صادق(ص)نقل شده که آن حضرت فرمود:اگر یک حدیث را درست بفهمی و بمعنای آن پی ببری،برای تو بهتر است از هزار حدیث که(فقط) آنرا روایت و نقل کنی و کسی بمقام فقاهت و فهم دین نمیرسد؛مگر آنکه معارضات ظاهری(و تضاد صوری)سخنان ما را بفهمد(و آنها را حل نماید)3 2-از امام باقر(ع)نقل شده که فرمود:بافهم روایات ما پیروان اسلام بعالیترین مدارج ایمان میرسند4 (1)-آیاتی که بر این مطلب دلالت دارد در شماره 4 سال اول گذشت (2)-مقدمه تفسر مجمع البیان (3-4)-بحار ج 1 ص 118 3-از علی(ع)نقلشده که فرمود:فضیلت و ارزش فکر و فهم مطالب، مفیدتر است از تکرار و فراگرفتن آن1 4-از علی(ع)نقلشده که درباره خاندان پیغمبر(ص)فرمود:آنها (اهلبیت پیغمبر)دین اسلام را با عقل دریافته؛و بمنظور بکار بستن آموختند،و بشنیدن و روایت قناعت نکردند،زیرا راویان حدیث فراوان و مراعاتکنندگان آن بسیار اندکند2 4-تضاد واقعی عقل و نقل!این صورت چهارم در موردی است که عقل صریحا موضوعی را تشخیص دهد،و هیچگونه ابهامی درنظر او نباشد، و نقل هم صریحا مطلبی را برخلاف آن اظهار نماید،که قابل تأویل و توجیه نباشد در این مورد نزاع میان عقل و نقل غیرقابل اصلاح است که باید یکی از آن دو را پذیرفت و دیگری را کنار گذاشت،و آیا حق حاکمیت با عقل است یا با نقل احتباج به بحث جداگانهای دارد که بخواست خدای توانا در آینده مشروحا عنوان خواهد شد."