چکیده:
در این تحقیق با استفاده از داده های ماهیانه حاصل از محاسبه ضرایب مربوط به دما و بارش نقاط شبکه در مختصات ایستگاه تبریز و داده های ماهیانه دما و بارش ایستگاه هواشناسی تبریز در یک دوره آماری 52 ساله از سال 1951-2003 آثار دو برابر شدن میزان CO2 جو بر دما و بارش به عنوان مهمترین عناصر اقلیمی شبیه سازی شده است. مدلهای هایترگراف و آمبروترومیک ترسیمی برای تبریز مبین تغییرات ماهیانه عناصر اقلیمی دما و بارش در وضعیت دو برابر شدن CO2 جو می باشند. نتایج حاصل از شبیه سازی عناصر دما و بارش مبین افزایش دمای تبریز در کلیه مقاطع ماهیانه، فصلی و سالیانه و کاهش بارش در فصول زمستان، بهار و افزایش آن در فصلهایی تابستان، پاییز و نیز مقطع سالیانه هستند. مدلهای آمبروترمیک، کلیماگرام و هایترگراف فعلی و شبیه سازی شده تبریز از مدل GFDL و مدل ECHAM4 (از مدلهای مرکزتحقیقاتی هواشناسی ماکس پلانک در آلمان) در چگونگی دو برابر شدن CO2 جو، تغییرات دما و بارش را مورد تایید قرار دادند. با توجه به مدلهای آمبروترمیک و هایترگراف ترسیمی برای چگونگی اقلیم فعلی و اقلیم شبیه سازی شده از مدلهای GFDL و ECHAM4، تغییر اقلیم تبریز در چگونگی دوبرابر شدن CO2 به صورت کاهش مدت و شدت دوره سرد و کاهش روزهای همراه با یخبندان، کاهش بارش بهاره و زمستانی، تغییر شکل بارش زمستانی از برف و باران، طولانی شدن دوره رشد گیاهان، افزایش دما و به تبع از آن خشکی، خود را نشان خواهد داد. با توجه به نتایج حاصل از شبیه سازیها و با در نظر گرفتن موقعیت فعلی اقلیم بویژه بازه 14 ساله 1990-2003 چنین به نظر می رسد که تغییر شکل اقلیم تبریز به طریق شبیه سازی شده از مدل ECHAM4 محتمل تر از مدل GFDL باشد.
خلاصه ماشینی:
"شکل2 افزایش جهانی میزان دی اکسید کربن جو و اثر آن بر بالارفتن دمای کرة زمین و گرم شدن جهان ]4، صص1719-1723[ با اینکه ادبیات اقلیم شناسی از نظر مطالعات مربوط به تغییر اقلیم بسیار غنی است، لکن شبیهسازی تغییرات اقلیمی از زمان روی کار آمدن مدلهای سهبعدی گردش جهانی در دو دهه انتهایی قرن 20 متداول شده است.
جدول 2 مقادیر درجه حرارت و بارش فعلی و شبیهسازی شده از مدلهای گردش جهانی در وضعیت دوبرابر شدنجو بازههای زمانی در نظر گرفته شده برای اقلیم فعلی شبیهسازی مدلهای گردش جهانی پیوندی نوع براورد 1951-2003 1951-1990 1990-2003 ECHAM4 براورد GFDL براورد محاسبه دما بارش دما بارش دما بارش دما بارش دما بارش عنصر 7/1- 1/22 2/2- 6/23 6/0- 3/18 12/0 20 17/0 6/24 ژانویه 2/0 2/24 08/0- 2/28 1 8/13 1/3 22 6/3 1/27 فوریه 3/5 2/41 11/5 6/44 6/5 2/32 7/9 44 5/10 27 مارس 3/11 5/51 1/11 2/52 5/11 5/49 5/13 40 6/15 6/31 آوریل 6/16 9/41 5/16 43 9/16 8/38 5/20 43 4/21 27 می 9/21 3/17 6/21 3/19 8/22 5/11 25 19 4/26 8/22 ژوئن 26 6/5 7/25 3/5 4/26 7/6 8/28 11 1/30 4/13 ژوییه 7/25 3/3 4/25 8/3 5/26 2 2/30 8/10 4/31 6/14 اوت 2/21 9/7 21 9 7/21 7/4 2/24 6/17 8/26 15 سپتامبر 3/14 23 14 2/25 9/14 3/16 8/16 4/29 9/17 2/26 اکتبر 9/6 1/28 8/6 8/28 5/7 26 7/10 53 3/11 9/40 نوامبر 1 7/23 8/ 7/23 9/1 24 9/2 4/40 4 5/32 دسامبر 26/1 5/87 83/2 4/96 6 3/64 3/4 86 75/4 7/78 زمستان 6/16 7/110 4/16 5/114 17 8/99 66/19 102 13/21 4/81 بهار 3/24 8/16 24 1/18 9/24 4/13 73/27 4/29 3/29 43 تابستان 4/7 8/74 2/7 7/77 1/8 3/66 13/10 8/122 06/11 6/99 پاییز 39/12 8/289 6/12 7/306 14 8/243 44/15 2/340 56/16 7/302 سالیانه 3-2- نتایج مدل GFDL برای درک تغییرات دمای فعلی در هر سه بازة زمانی نسبت به شبیهسازی مدل GFDL از وضعیت دما به هنگام دوبرابر شدن جو ، نمودارهای تغییرات ماهیانه، فصلی و سالیانه دما در شکلهای 3 و 4 ترسیم و نشان داده شده است."