چکیده:
بررسی و مطالعهء تاریخی متون مذهبی و سرگذشت پادشاهان حکایت از جرمانگاری و جرمزدایی از اعتیاد به صورت نهی دینی و فرمانهای پادشاهی دارد. در ایران قوانین اولیه مواد مخدر بسیار ملایم بوده و بیشتر جنبههای ارشادی داشته و نشانی از سرکوبگری در آنها مشاهده نمیشود.این وضعیت تا سال 4331 ه.ش.که«قانون منع کشت خشخاش و استعمال تریاک»تصویب شد،ادامه داشته است؛ولی بر اثر فشارهای مردمی و بینالمللی دولت مبور به برخورد قاطع با معضل اعتیاد شده و برخورد با مسئله مواد مخدر تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشته است.ابتدا تجاهر به استعمال و سپس استعمال علنی و بالاخره استعمال غیر علنی مواد افیونی منع شده و درباره کارمندان،مؤسسات آموزش عالی،بازرگانان،صاحبان صنایع، محصلان و کارگران واکنشهای غیرکیفری پیشبینی شده بود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با تصویب مصوبهء اول مجمع تشخیص مصلحت نظام،اعتیاد جرم شناخته میشودو بحثهای علمی در خصوص اینکه اعتیاد بیماریای است با حالت مجرمانه،در مطبوعات آغاز و انتقادات سازنده به اصلاح مصوبه منجر شده و از اعتیاد جرمزدایی نسبی میشود.
خلاصه ماشینی:
"گفتار دوم:برخوردهای درمانی و بازپروری معتادان الف)اقدامات درمانی در مادهء 2 قانون منع کشت خشخاش و استعمال تریاک مصوب 7 آبان ماه سال 4331 چنین آمده است:«از تاریخ تصویب این قانون تا شش ماه مهلت داده میشود که معتادین به مواد افیونی خود را به مرکزی که وزارت بهداری آگهی خواهد کرد معرفی نمایند تا وسایل معالجه در دسترس آنان گذاشته شود.
»03بنابراین با اشاراتی مختصر به این قانون به بررسی اعتیاد برمیگردیم و در دو قسمت به شرح زیر مطالعه مینماییم: 1-برخوردهای کیفری در مادهء 8 این لایحه قانونی چنین آمده است: «هرکس مواد مخدر مذکور در این قانون را بدون مجوز طبی استعمال نماید و یا معتاد ولگرد بوده و توسط مأموران دستگیر و یا به وسیله خویشاوندان و همسایگان معرفی شده باشد و ابتلا به استعمال مواد مخدر مورد تأیید پزشکی قانونی قرار گیرد،تحت تعقیب واقع و به شش ماه تا سه سال حبس جنحهای و در صورتی که هرویین و مرفین و امثال آن(مواد مخدر مندرج در بند دوم ماده اول)استعمال نموده باشد به یک یا سه سال حبس جنحهای محکوم خواهد شد؛ولی دادگاه میتواند بجای مجازات حبس، حکم به جزای نقدی متناسب با میزان مجازات مقرر یا تنبیه بدنی(هرکدام در ترک فعل مؤثر باشد)بدهد."