چکیده:
تمایل روزافزون به استفاده از فناوری های پیشرفته از جمله رایانه و اینترنت، شرایط و بستر مساعدی برای ظهور جرایم سایبری به وجود آورده است. از آن جا که این جرایم در فضای مجازی انجام می شوند و مانند سایر جرایم، ملموس نیستند، مراجع قضایی و انتظامی برای پیشگیری از این جرایم و کشف آن ها با چالش های نوینی مواجه هستند.
کشور ما به هیچ کدام از کنوانسیون های بین المللی مربوط به جرایم سایبری نپیوسته است و با توجه به خلا موجود در قوانین داخلی، نیروهای انتظامی برای پیشگیری از این جرایم و کشف آن ها، در عمل با مشکلاتی مواجه هستند و این در حالی است که امروزه پلیس با استفاده از فناوری های نوینی که در عرصه نرم افزارهای تخصصی پلیس به وجود آمده است، می تواند در پشگیری از وقوع جرایم مزبور نقش موثری داشته باشد. بنابراین، لایحه قانون مجازات جرایم رایانه ای - که مدت هاست در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته – باید هر چه سریع تر به تصویب برسد و به مرحله اجرا گذاشته شود تا پلیس بتواند به عنوان حافظ نظم و امنیت در فضای مجازی، نقش موثر خود را ایفا کند. از آن جا که جرایم سایبری ویژگی های منحصر به فردی دارند، مامورانی که به کشف و بررسی این جرایم می پردازند، باید آموزش های تخصصی وسیع و جامعی را در خصوص رایانه و اینترنت فرا بگیرند تا در این زمینه به نتایج مطلوب تری دست یابند. با توجه به آن که دلایل ارتکاب جرم در فضای مجازی، عمدتا ادله الکترونیک می باشند، ضرورت آموزش های تخصصی در خصوص رایانه و اینترنت به ماموران پلیس بیشتر آشکار شود
خلاصه ماشینی:
"از آنجا که میان محیط فیزیکی و فضای مجازی،تفاوتهای بسیاری وجود دارد،باید دید که آیا هنوز هم سیستمهای پلیسی میتوانند در چنین فضایی،کارایی داشته باشند و کارآمد باقی بمانند؟آیا مرتکبان جرایم سایبری واقعا فرسنگها از اجرای قانون پیشی گرفتهاند؟آیا از زمانی که سازمانهای پلیس به رایانه دسترسی پیدا کردهاند،مبارزه با جرایم سایبری گسترش یافته است؟یا استفاده ابزار فناوری برتر و دانش فنی،برای مقابله با جرایم سایبری،همیشه ضرورت دارد؟پلیس تا چه حد مجاز است که مرتکبان این جرایم را تحت پیگرد قرار دهد؟آیا ورود به حریم خصوصی الکترونیکی اشخاص، نقض حقوق شهروندی آنها به شمار نمیرود؟چگونه میتوان میان حقوق شهروندی و نیاز مقامات پلیس برای تحقیقات به منظور کشف جرایم سایبری،تعادل برقرار کرد؟ پیش از بررسی پاسخ این پرسشها و نیز سؤالهای دیگری که در خصوص نقش پلیس در پیشگیری و کشف جرایم سایبری مطرح میشود،به مطالعهء تطبیقی اقدامات«پلیس بینالملل»3و پلیس کشورهای خارجی میپردازیم.
بدون تردید،حضور فیزیکی پلیس در مواردی که جرایم سایبری با ورود کاربران غیر مجاز به یک سایت رایانهای صورت میپذیرد، نقش مؤثری در پیشگیری از این جرایم خواهد داشت(آیکاو،3831:961)،اما آیا به هنگامی که جرایم مزبور توسط خطوط ارتباطی و از طریق شبکهء اینترنت و بدون نفوذ فیزیکی در سایت رایانهای ارتکاب مییابد،میتوان اقدامات پیشگیرانه را در این فضای مجازی تصور کرد و آن را محقق دانست؟ به نظر میرسد در چنین فضایی نیز میتوان حضور داشت و با گشتزنی و مراقبت،مجرمان بالقوه را تهدید کرد."