خلاصه ماشینی:
"یاد گذشتهها(3) هرمز همایونپور تحلیلی از تحولات اجتماعی و سیاسی ایران در سالهای 1320-1357 مقاله بلندی که در چند شماره میخوانید،برپایه بررسی کتابهای زیر نوشته شده است: نامههای خلیل ملکی به کوشش امیر پیشداد- محمد علی همایون کاتوزیان نشر مرکز،1381 10+534 ص،رقعی،4350 تومان سازمان افسران حزب توده ایران از درون به کوشش محمد حسین خسرو پناه نشر پیام امروز،1381 376 ص،رقعی،2400 تومان پنج گلوله برای شاه گفتوشنود محمود تربتی سنجانی با عبد الله ارگانی انتشارات خجسته،1381 192 ص،رقعی،1500 تومان سرگذشت کانون نویسندگان ایران نویسنده:محمد علی سپانلو نشر باران،سوئد،2002 398 ص،رقعی،معادل 15 دلار خانهء دایی یوسف نوشتهء اتابک فتح اللهزاده به کوشش علی دهباشی نشر قطره،1381 356 ص،رقعی،2500 تومان 5 تاکنون آنچه از کتاب نامههای خلیل ملکی نقل و تحلیل کردیم،عمدتا در باب اوضاع سیاسی داخلی ایران در سالهای مورد بحث بود و این که ملکی برای بیرون رفتن از آن اوضاع و رهایی از آن مشکلات و بنبستها به چه ترتیبی میاندیشید و چه راههایی پیشنهاد میکرد.
نمیدانم اگر زنده میماندند و میدیدند که روستایان،همان روستاییانی که قرار بود به مدد آنها شهرها محاصره شود و دولتها ساقط گردند،غالبا به حرفهای آنها،امیدهای آن جوانان پرشور،توجهی ندارند و کشک خود را میسابند یا،از آن بدتر،چین که قبلهء آمال تازه آنها شده بود،در گردشی سریع،قید همهء حرفها و استدلالهای«ایدئولوژیکی»خود را میزند،و به خاطر توسعهء ملی خویش و برمبنای شرایط سیاسی و نظامی و جغرافیایی محاط بر خود به«رویزیونیسم»گردن مینهد،چه حالی پیدا میکردند؟ موضوع اصلی و قابل ملاحظه در اینجا این است که ملکی،همچون بسیاری از روشنبینان در کشورهای دیگر،نهایت کار را میدید و هشدارهای لازم را میداد."