چکیده:
قرآن کریم همواره به عنوان منبع الهام مسلمین در کلیه قلمروهای معنوی و مادی
حیاتشان ایفای نقش نموده و بالتبع در مقوله ادبیات و هنر و علوم نیز زمینه و الگوی
تتبعات بسیاری بوده است. ازجمله این که در مورد نام گذاری نوع ادبیات و گفتمانی که
با انسان برقرار می نماید، با استناد به برخی واژه ها، نام گذاری هایی هم چون
«ادبیات یا گفتمان کاروانی»، «ادبیات یا گفتمان بازرگانی» و «ادبیات یا گفتمان
سلطانی» مطرح شده اند. وجیزه حاضر، بدون داعیه پرداختن به جملگی مباحث مطروحه، با
استناد به جامعیت و جهانی و جاوید بودن قرآن کریم و تعالیم وحیانی آن، این
تقسیم بندی و نام گذاری را مردود دانسته و با بهره گیری از ویژگی هایی که خود
قرآن کریم برای خویش برمی شمارد، «ادبیات یاگفتمان هدایت»، «ادبیات یا گفتمان بشارت
و انذار» و «ادبیات یا گفتمان قانونمندی» را به عنوان ادبیات یا گفتمان های قرآنی
پیشنهاد و توصیه نموده است.
خلاصه ماشینی:
"مقدمه اگرچه که قرآن مجید بسیار فراتر از یک اثر هنری به مفهوم رایج هنر می باشد، لکن به عنوان خلق بزرگ الهی مختصات و ویژگی هایی را دارا است که این مختصات اولا ضمن جاودانگی شان در هر زمان و هر مکانی، بسته به میزان علم و آگاهی و توان روحی و ذهنی انسان ها تفسیر خاص خویش را می یابند و ثانیا می توانند در همه زمینه های فعالیتی انسان و از جمله هنرها، به عنوان الگویی مورد استفاده و استناد قرار گیرند.
17 همچنین در جای دیگری نیز تسویه و اندازه گیری و سپس هدایت را پس از «خلق» بیان می فرماید: الذی خلق فسوی * والذی قدر فهدی; آن خدایی که عالم را آفرید و همه را به حد کمال خود رسانید * آن خدایی که هر چیز را قدر و اندازه ای داد و به راه کمالش هدایت کرد18 علاوه بر آن در ابتدای سوره بقره، قرآن کریم خویش را نیز به عنوان راهنما و عامل هدایت متقین معرفی می فرماید: ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین; این کتاب بی هیچ شک راهنمای پرهیزکاران است.
2 ـ در واقع با استناد به این که در زمان نبی اکرم اسلام(صلی الله علیه وآله وسلم)مشاغل بازرگانی و کاروانداری رواج داشته و همچنین سلاطین و ملوک بر مردم سلطه داشته اند، بعضا این عقیده مطرح می شود که فرهنگ ناشی ز این سه مقوله با شغل نیز که بر جامعه حاکم بوده است، گفتمان ها یا ادبیات قرآنی را تحت تأثیر قرار داده است."