چکیده:
در زمان ظهور اسلام، مردم جزیره العرب با ادیان مختلفی چون یهودیت، مسیحیت، حنیف و بت پرستی آشنا بودند. در این زمینه پرسشی مطرح است که آیا حنیف نیز یک دین فراگیر و جهانی بوده است. پیامبر(صلی الله علیه و آله) پیش از اسلام بر چه دینی بوده اند؟ اگر دین مسیحیت پیش از اسلام به عنوان دینی جهانی مطرح بوده، آیا پیامبر نیز پیرو دین مسیحیت بوده است یا خیر؟
با توجه به اهمیت و جایگاه دین حنیف و پرسشهای مطرح شده در این زمینه، تلاش این نوشتار بر آن است تا با بررسی معنای لغوی و اصطلاحی آن در آیات، روایات و منابع دیگر و همچنین بررسی منابع تاریخی و حدیثی به پژوهش درباره دین حنیف، ماهیت آن و پاسخ به برخی از پرسش های مرتبط با آن بپردازد.
At the advent of Islam، the people of Jazirat-al-Arab were acquainted with different religions like Jwism، Christianity، Haneef and Idolatry. In this concern، some questions may be raised:
1.Whether Haneef has used to be a common world wide religion or not?
2.Which religion did the Holy Prophet (S.A.A.S) use to follow before the arrival of Islam? If Christianity used to be the universal religion before the advent of Islam، was the Holy Prophet one of it's followers?
Religion the importance and position of Haneef Religion، and the related unanswered questions; the present survey struggles to figure out the true nature of Haneef and to answer the questions through researching into the literal and idiomatic meaning of Haneef existing in different verses، narrations and other historical
خلاصه ماشینی:
"گرچه کتابهای تاریخی و منابع مربوط به دوران پیش از اسلام جزیرة العرب، از منابع مهم و ضروری پژوهش در اینباره است، اما یکی از منابع مهم قرآن میباشد؛ زیرا آیات چندی درباره حنفا و ابراهیم خلیل(علیهالسلام) نازل شده که دقت در شأن نزول و معنای آنها تأثیر قابل توجهی در تبیین این مسئله خواهد داشت.
اما با بعثت پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) و آوردن دین اسلام که بر سنتهای الهی و یکتاپرستی و دوری از شرک تأکید داشت، همان معنای حنیف در نزد آنان تداعی گردید و بر مسلمانان اطلاق گردید.
70 نکته پایانی در این بخش این است که موقعیت حنفا پیش از اسلام در جزیرة العرب ممتاز بوده و آنان جزو گروههای فرهنگی جامعه آن روز شمرده میشدند، زیرا در استفاده از کتابهای زمان خویش و ملاقات با اهل دانش و فضل، همتی والا از خود نشان میدادند و در تلاش برای یافتن حقیقت جدیت عالی داشتند و حتی با اندیشهها و افکار فلاسفه آشنایی داشتند.
78 تأکید اسلام و پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) بر این نکته که اسلام همان دین حنیف است، معنای برداشتی از آیات را تقویت میکند؛ زیرا در صورتی که دین حنیف همانند اسلام دینی خاص بوده که در زمانهای گذشته توسط ابراهیم(علیهالسلام) رسالت آن ادا شده باشد، پس دیگر پیامبر اسلام(صلیاللهعلیهوآله) نمیتواند پیامبری برتر و آخرین پیامبر باشد که دینی کامل را برای انسانها به ارمغان آورده، بلکه لازمه آن این است که ایشان فرستادهای از سوی خداوند باشد تا تحریفها و انحرافات دینی را به انسانها گوشزد نماید تا براساس دین ابراهیمی عمل نمایند، اما خود مأمور ابلاغ دینی مستقل نباشد."