چکیده:
کیمیای عدالت و تلقیهای مختلف از آن،نخستین آرمان جوامع انسانی و مقصد برپایی حکومتها به ویژه نظامهای دینمدار است و جامعه ایرانی و نظام جمهوری اسلامی نیز بیش از هر زمان دیگری بر عدالتخواهی و عدالت گستری پای میفشارند؛ به گونهای که میتوان ادعا نمود که ایران کنونی در وضعیت ضرورت یا ایجاب عدالت به ویژه در گستره جامعه و مناسبات اجتماعی معطوف به آن قرار گرفته است. از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران در آذرماه 1382 سند چشمانداز بیست ساله کشور را به قوا و نهادهای ذیربط ابلاغ نموده است و بر این مبنا سیاستهای کلی و برنامههای توسعه یا خطمشیهای اجرایی،میبایست در چارچوب اصول و موازین آن تدوین شوند.بر این اساس مقاله حاضر به جستجوی اصول راهنمای تحقق عدالت اجتماعی در سند چشمانداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی میپردازد و سعی دارد تا متناسب با آنها،راهبرد و نقش مطلوب دولتها را در این بیست سال ترسیم نماید.بر این اساس نویسنده مدعی است که فراگیری و پایداری دو اصل راهنمای مورد نظرند.
The panacea of justice and its different versions is the foremost ideal of human societies and the objective of establishment of governments especially the theocratic systems. The Iranian society and the Islamic Republic also stress on justice and expansion of justice more than any other time in a way that it may be claimed thatthe other hand، the Islamic Republic of Iran has issued the 20-Year National Perspective Document to all powers and related institutions in December 2003. On this basis، overall policies and development plans or executive directives have to besets out to find the guidelines for the realization of social justice in the Islamic -Year Perspective Document at the 2025 horizon. It tries todesign the desirable strategy and role for the governments as appropriate to them.On this ground، the author argues that inclusiveness and permanence constitute two major guidelines to that purpose.
خلاصه ماشینی:
بر این اساس مقاله حاضر به این پرسش اساسی میپردازد که سند مذکور حاوی کدام راهنما برای تحقق عدالت اجتماعی در چشمانداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران است؟ این پرسش بر این مفروضه کلیدی بنا شده که چشمانداز در مقام«رهنامه ملی»،در برگیرنده اصول راهنمای سیاستگذاری است و عملیاتی شدن این اصول در سطوح بعدی یعنی سیاستهای کلی،برنامههای توسعه و قوانین عادی ممکن میشود.
به بیان دیگر گرچه سند چشمانداز بیست ساله در مرتبه نخست با هدف توسعه کشور و به واسطه انتخاب گزینه رشد سریع،تدوین شده؛اما تدوین راهبردی برای تحقق عدالت اجتماعی نیز میبایست در چارچوب مفاهیم و گزارههای مندرج در آن صورت گیرد.
در عین حال چشمانداز بیست ساله و ضمایم آن که شامل سیاستهای کلی برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی است،به مفهوم عدالت اجتماعی و ضرورت آن بیتوجه نبوده و تأکید دارد که: «جامعه ایرانی در افق این چشمانداز،جامعهای خواهد بود توسعه یافته، متناسب با مقتضیات فرهنگی،جغرافیایی و تاریخی خود؛و متکی بر اصول فصلنامه مطالعات راهبردی شماره 23 اخلاقی و ارزشهای اسلامی،ملی و انقلابی،با تأکید بر مردم سالاری دینی، عدالت اجتماعی،آزادیهای مشروع،حفظ کرامت و حقوق انسانها و بهرهمند از امنیت اجتماعی و قضایی.
(بند 84) فصلنامه مطالعات راهبردی شماره 23 در این چارچوب مهمترین سیاست،بند بیست و نهم سیاستهای کلی برنامه چهارم است که دولتمردان را به«بهرهگیری از روابط سیاسی با کشورها برای نهادینه کردن روابط اقتصادی، افزایش جذب منابع و سرمایهگذاری خارجی و فناوری پیشرفته و گسترش بازارهای صادراتی ایران و افزایش سهم ایران در تجارب جهانی و رشد پر شتاب اقتصادی مورد نظر در چشمانداز»توصیه کرده است.