چکیده:
امروزه،اکثر ممالک توسعهیافتهی جهان و سرزمینهای بزرگ برخوردار از جمعیتهای انبوه،راه رفع بحران بیکاری و دستیابی به اشتغال پایدار را در ایجاد ارتباطی نظامدار بین بخشهای سهگانهی اقتصادی(کشاورزی،صنعت و خدمات)،در گسترهی قلمروی ملی یافتهاند.چنانچه در محافل و منابع علمی،پیوستگی بین ساختار اقتصادی حاکم در بخشهای سهگانهی مذکور،یکی از شاخصهای توسعهیافتگی محسوب میشود.گسترش صنایع تولیدی-تبدیلی و پیوسته به کشاورزی،یا رشد متناسب بخش خدمات در پاسخگویی به نیاز بخشهای اول و دوم،از نمودهای عینی از این موضوع است.
طبق یکی از اصول«نظریهی رشد متعادل»2،وابستگی متقابل بین بخشها و زیربخشهای اقتصادی به ایجاد بازار برای یکدیگر،و از بین رفتن کمبود تقاضا،حتی بدون اتکا به بازارهای خارجی میانجامد[گروه مؤلفان،1374:86].براین اساس،مقتضی است هدف نهایی،دست یافتن به سیاست اشتغال کامل و پایداری باشد که در آن،سیاستهای توسعه و هدایت بخشهای گوناگون اقتصادی، بهسوی استفادهی حد اکثر از شمار موجود افراد واجد شرایط کار معطوف گردد[بیرو،1375:115].
در این راستا،مقایسه و تحلیل تطبیقی شاخصهای اشتغال و فعالیت در سطوح متفاوت توسعه،اعم از ملی،استانی و شهرستانی، میتواند در شفافسازی وضعیت هر قلمروی جغرافیایی به لحاظ تعادل و یا عدم تعادلات مکانی در بخشهای گوناگون اقتصادی مؤثر باشد.علاوه بر این،انجام چنین مقایسهای میان حوزههای جغرافیایی کوچکتر،همچون شهرستانهای یک استان،نه تنها پیامدهای عینی اعمال سیاستهای اقتصادی-اجتماعی خاص مدیران،برنامهریزان و مسئولین امر را نشان میدهد،بلکه مبین توانها و تنگناهای طبیعی -اکولوژیکی حاکم نیز هست.با این حال،در صورت اعتقاد به اصل مکانگرایی،انسان،خلاقیت و مدیریت وی در هرحال جاری و نافذ است.
خلاصه ماشینی:
"بر این اساس،استفاده از نتایج تفصیلی حاصل از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1375(شهرستانهای استان چهار محال و بختیاری8)و استخراج و محاسبهی مؤلفههای اقتصادی جمعیت،اعم از تعداد جمعیت فعال،تعداد شاغلین و درصد اشتغال در بخشهای گوناگون اقتصادی،ضرورتی اجتنابناپذیر،در راستای دستیابی به اهداف موردنظر و پاسخ به فرضیات بوده است.
میزان اشتغال و ضرایب مکانی بخشهای اقتصادی شهرستان شهرکرد (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:محاسبه و استخراج برمبنای نتایج حاصل از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 75 محدودیتهای اکولوژیکی موجود برای توسعهی این بخش و توجه بیشازپیش به بخشهای دوم و سوم،و نیز ضریب بالای شهرنشینی با توسعهی بخش خدمات و بازرگانی در مقایسه با دیگر شهرستانهای استان،و سیاستهای اقتصادی-اجتماعی حاکم طی دههی گذشته بر این ضریب تأثیر میگذارند.
میزان اشتغال و ضریب مکانی بخشهای اقتصادی شهرستان لردگان (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:محاسبه و استخراج برمبنای نتایج حاصل از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 75 بخشهای مذکور،از مشخصههای مشهود حاکم بر ساختار اقتصادی این شهرستان است.
میزان اشتغال و ضریب مکانی بخشهای اقتصادی شهرستان فارسان(فارسان-کوهرنگ) (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:محاسبه و استخراج برمبنای نتایج حاصل از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 75 قرار میگیرد.
نزدیکی مرکز این شهرستان(شهر فارسان)به شهرکرد (مرکز استان)،افزایش تعداد نقاط شهری در سالهای اخیر،ضعف کشاورزی و حرکت پاندولی جمعیت برای کار روزانه در بخش خدمات(بین شهرکرد و سایر نقاط شهری و روستایی این شهرستان)،از جمله دلایل تحقق ضریب مذکور در بخش خدمات بوده است."