چکیده:
ترجمهء دکتر رضا اسلامی** دکتر محسن عبد اللهی*** آنچه در زیر به نظر خوانندگان ارجمند میرسد،ترجمهء گزارش«سیاست خارجی آمریکا و نوسازی اسلامی»است که با عنوان«گزارش ویژه»از سوی«مؤسسه صلح ایالات متحده»انتشار یافته است.این مؤسسه را تنی چند از مسلمانان آمریکایی میگردانند که در رشته گزارشهای خود کوشیده اند کژیها و کاستیهای سیاست خارجی آمریکا در مورد کشورهای مسلمان و گرههای تندرو اسلامی را به مقامات ایالات متحده گوشزد کنند.در این گزارش،سیاست خارجی آمریکا از جهت چگونگی تعامل با دولتهای نوگرا و گروههای سیاسی میانهرو در جهان اسلام و نیز شیوهء برخورد با اندیشههای افراطی گروههای خشونتطلب چون سلفی ها و وهابیها که برخی از دولتهای سنی مسلمان به ترویج و پشتیبانی آنها کمر بستهاند،به نقد کشیده شده است.نویسندهء گزارش،دکتر عبد السلام مغرائویی،دانشآموختهء دانشگاه پرینستون،از سال 4002 مدیر Muslin WOrld Initiative در مؤسسه صلح ایالات متحده بوده و آثاری در زمینهء مذهب،سیاست و اصلاحات در جوامع مسلمان و نیز پیوندها میان تروریسم،خشونت سیاسی و خلاء قدرت دارد.
خلاصه ماشینی:
"در این گزارش،سیاست خارجی آمریکا از جهت چگونگی تعامل با دولتهای نوگرا و گروههای سیاسی میانهرو در جهان اسلام و نیز شیوهء برخورد با اندیشههای افراطی گروههای خشونتطلب چون سلفی ها و وهابیها که برخی از دولتهای سنی مسلمان به ترویج و پشتیبانی آنها کمر بستهاند،به نقد کشیده شده است.
برابر دانستن«اصلاحات دموکراتیک»با«انتخابات آزاد پارلمانی»،بر فرض مشروعیت ذاتی نهادهای سیاسی رسمی استوار است که در چارچوب آنها بازیگران ملی میتوانند د ربارهء منافع ملی گفتوگو کنند و ناسازگاریهای پیش روی جامعه را از میان بردارند؛درحالیکه همهء بررسیهای انجامشده در جوامع مسلمان از عرب و غیرعرب،و افریقایی و آسیایی نشان میدهد که این جوامع بدگمانی ژرف و گستردهای به سازمانهای سیاسی رسمی [کشورهای خود]دارند.
در هر قیاسی باید چارچوب جغرافیایی،زمین تاریخی، و مؤلفههای جامعهشناسی اصلاحات چندبارهء مسیحی را که در زمانها و مکانهای گوناگون رخ داده است روشن کرد و سرانجام اینکه هرچند مقایس اصلاحات اسلامی با اصلاحات مسیحی آنچه را در جهان اسلام میگذرد روشنتر میکند ولی همزمان میتواند انتظارات سیاسی نادرست پدید آورد و مراحل تکاملی نادرستی به ذهن بیاورد.
مدافعان اسلام سنتی،شامل علمای مذهبی رسمی، نهادهای مذهبی دولتی و مفتیان اعظم دانشگاههای برجستهء دینی مانند دانشگاه الازهر،بر روی هم با غرب دشمنی ندارند؛اما بیش از آن خشک مغز یا وابسته به دولتهای خودکامهاند که جایگزینی معتبر برای هجوم سلفیها به دست دهند؛و احزاب اسلامی رادیکال-که برای به دست آوردن آرای بیشتر با اسلامگرایان میانهرو رقابت میکنند- در صورت ورود به چرخهء سیاست ممکن است گرفتار وسوسهء تندروی ایدئولوژیک شوند."