چکیده:
تفاوت سنی در آمادگی بیولوژیکی بین زنان و مردان،خود میتواند تفاوت سنی زوجین را موجب شود.علاوه برآن،قواعد اجتماعی ناظر برازدواج نیز میتوانند در افزایش یا کاهش اختلاف سنی زوجین تأثیرگذار باشند.تفاوت سنی زوجین عواملی نظیر ثبات رابطه زناشویی،رضایت ازدواجی و تعداد فرزندان مورد علاقه را تحت تأثیر قرار میدهد.بنابراین تبیین علل مؤثر برتفاوت سنی زوجین میتواند با توجه به تبعات اجتماعی و جمعیتی آن حائز اهمیت باشد.این مقاله با استفاده از دادههای طرح«آمارگیری از خصوصیات اجتماعی-اقتصادی خانوار»مرکز آمار ایران در سال 1380،میزان و عوامل مؤثر برتفاوت سنی زوجین را مورد بررسی قرار میدهد.در بیش از 85 درصد ازدواجها تفاوت سن ازدواج به نفع مردان(سن بالاتر شوهران نسبت به زنان)میباشد.میانگین تفاوت سن زوجین با سن، شهرنشینی،میزان تحصیلات مردان،باسوادی زنان و تفاوت تحصیلی زوجین(به نفع مردان) ارتباط مستقیم دارد.فعالیت زنان در خارج از خانه،انتخاب آزادانهتر همسر توسط زنان و سن زنان رابطه معکوسی را با تفاوت سن زوجین نشان میدهد.میزان تحصیلات زنان با تفاوت سنی زوجین دارای رابطه طاقی شکل بوده و در سطح متوسط تحصیلی این تفاوت به حد اکثر میرسد.در تحلیل چند متغیره،تمامی این عوامل اثر خود را از دست میدهند و این وضعیت،پایداری هنجار بزرگتر بودن شوهران را در ورای تفاوتهای اقتصادی و اجتماعی نمایان میسازد.
خلاصه ماشینی:
"از آنجا که از نظر آمادگی بیولوژیکی تفاوت سنی قابل ملاحظهای بین زنان و مردان وجود دارد،خود این وضعیت میتواند تفاوت سن ازدواج زوجین را موجب شود.
علاوه برآن،متفاوت بودن قواعد اجتماعی ناظر برازدواج میتواند شرایط تشکیل خانواده برای دو جنس را تحت تأثیر قرار دهد و در افزایش یا کاهش اختلاف سنی زوجین تأثیرگذار باشد.
با توجه به اینکه تفاوت سنی زوجین عواملی نظیر قابلیت باروری زوجین،ثبات رابطه زناشویی، رضایت ازدواجی و تعداد فرزندان مورد علاقه را تحت تأثیر قرار میدهد،تبیین علل مؤثر بر آن میتواند از نظر سیاستگذاریهای اجتماعی و جمعیتی حائز اهمیت باشد.
این مقاله بر آن است تا با استفاده از دادههای طرح«آمارگیری از خصوصیات اجتماعی-اقتصادی خانوار» مرکز آمار ایران در سال 0831،میزان و عوامل مؤثر برتفاوت سنی زوجین را مورد بررسی قرار دهد.
ارتباط بین ساختهای خویشاوندی پدر سالار و فاصله سنی زیاد زوجین(به نفع مردان)در بعضی از مطالعات نشان داده شده است(کسترلاین و دیگران 6891؛کویسامبینگ2و کالمن3 3002)و این ارتباط با موقعیت زنان در خانواده پیوند میخورد.
آسیبپذیری بیشتر زنان در ازدواجهای زودرس که غالبا به تفاوت سنی بالاتر زوجین(به نفع مردان)همراه است،در بعضی از مطالعات(کویسامبینگ و کالمن 3002)نشان داده شده است.
یافتهها جدول شمارهء 1 نشاندهندهء توزیع نسبی زوجین نمونه برحسب تفاوت سن زوجین (مردان 02-45 ساله و زنان 51-94 ساله)به تفکیک متغیرهای مختلف مربوط به شوهر در سال 0831 است.
وجود تفاوت منفی(مسنتر بودن زنان)و همچنین همسانهمسری سنی برای افراد دارای وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایینتر(تحصیلات کمتر)بیشتر بوده است."