چکیده:
ایران در نیمقرن اخیر به موازات تغییرات اساسی در ساختار اقتصادی-اجتماعی،حرکات مکانی جمعیتی متفاوتی را تجربه کرده است.مهاجرت کارگران برای کار در مراکز صنعتی و بخش غیررسمی بازار کار،حجم بزرگی از این حرکات مکانی جمعیت را به خود اختصاص داده است. مقالهء حاضر نتیجهء پژوهشی است در مورد کارگران مهاجر شهر تهران که تلاش کرده است برخی از ابعاد آسیبشناسانهء متأثر از وضعیت مهاجرتی کارگران شاغل در بخش غیررسمی را مورد بررسی قرار دهد.نتایج مطالعه نشان میدهد که مهاجران کارگر از پایگاههای اجتماعی پایین و عموما از استانهای کمتر توسعهیافته به تهران مهاجرت کردهاند.این افراد از لحاظ اقتصادی و اجتماعی و نیز ویژگیهای جمعیتی در وضعیتی کاملا آسیبپذیر قرار دارند. شرایط نامساعد مهاجرتی و اشتغال نامنظم در بخش غیررسمی تأثیرات منفی زیادی بر سلامت روانی و اجتماعی آنها بر جای گذاشته است.علاوهبراین،مطالعه نشان میدهد در افراد مورد مطالعه شاخصهای رضایت شغلی،رضایت از زندگی،امید به آینده و وضعیت سلامتی در سطح بسیار پایینی قرار دارند.
خلاصه ماشینی:
"عدم امنیت شغلی و شرایط ناپایدار فعالیت موجب میشود که آنها به منظور کسب درآمد بیشتر و تلاش در جهت فراهم آوردن حد اقل پسانداز برای خانوادهء خود،که معمولا در مبدأ زندگی میکنند،تن به کارهای بسیار سخت و خطرناک دهند و به لحاظ عدم برخورداری از تغذیه،بهداشت و مسکن مناسب،از نظر جسمی و روانی بسیار آسیبپذیرند و به دلیل بروز بیماریهای مزمن و عدم درمان به موقع از ضریب سلامت بسیار پایینی برخوردار شوند(زنجانی 0831؛کاظمیپور 3831؛کوششی 3831؛ناطقپور و مقصودی 0831).
نظریات مرتبط با وضعیت اقتصادی،اجتماعی و مهاجرتی گروههای کارگران مهاجر شهر تهران (به تصویر صفحه مراجعه شود) از جمله نظریاتی که میتواند در تبیین وضعیت کارگران مهاجر مورد استفاده قرار گیرد،نظریه اقتصاد غیررسمی بازار کار است که به مبادلات خارج از حوزهء اشتغال منظم اطلاق میشود.
بحث و نتیجهگیری در این مطالعه تلاش شد با رویکردی ترکیبی برخی از ابعاد اساسی وضعیت اقتصادی-اجتماعی گروههای کارگری مهاجر که در بخش غیررسمی بازار کار اشتغال دارند، بررسی شود و ضرورت و اهمیت توجه دقیقتر به این گروههای مهاجرتی مورد تأکید قرار گیرد.
پیشنهادات -با توجه به اینکه گروه کارگران مهاجر شاغل در بخش غیررسمی هنوز در بدنهء نظام شهری جذب نشدهاند و از سوی دیگر،به دلیل بیثباتی در وضعیت اسکان و اشتغال،تمایل زیادی برای بازگشت دارند،بهتر است این گروههای مهاجرتی در اولویت سیاستهای باز توزیع جمعیت قرار گیرند.
-به کارگیری کارگران مهاجر در بخشهای غیررسمی اشتغال و عدم نظارت کافی دولت بر این بخشها باعث شده است بسیاری از معیارهای حقوقی و قانونی کار و اشتغال برای این افراد نادیده گرفته شود و در نتیجه آنها در شرایط کاملا آسیبپذیری قرار گیرند."