چکیده:
یکتاپرستی در ایران پیش از زردشت، دستکم به شکل یک گرایش وجود داشته اما گسترش آن در عرصهی چندخداپرستی رخ داد. دوگانه باوری نیز آیین دیرینهای بود که در زروانیم ظهور کرد. این آیین مربوط به زمان پیش از زردشت بود ولی در دورهی ساسانیان به اوج رسید. اما آنچه بدیهی است اینکه «اهورا مزدا» نام پروردگار بزرگ و یکتایی است که زردشتیان به «خدا» داند و همانگونه که از نامش پیداست، ویژگی او «خرد» است. «اهورا مزدا» در نخستین یشت اوستا ـ هرمزد یشت ـ با 74 نام برتر خود، مورد ستایش بهدینان واقع میشود.
خلاصه ماشینی:
"مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان سال 5 ـ شماره 16 ـ زمستان 85 اهورا مزدا فاطمه بردبارکارشناس ارشد ادبیات فارسی، عهدهدار مکاتباتتاریخ وصول: 22/9/83 ـ پذیرش نهایی: 9/9/84 چکیده کلیدواژه بررسی واژهی اهورا مزدا از نظر ریشهشناسی اهورا مزدا نام خدای جهان نیکی در دین زردشتی است، این نام که در زبان پهلوی به گونههای اوهرمزد، اهورای مزد، هرمزد و اورمزد آمده است، در زبان اوستایی از دو بخش ahura- و mazda- ساخته شده و به معنی «سرور دانا» است: ahura-: اسم مذکر است به معنی «سرور- اهو» که از ahu و پسوند اسم ساز ـra تشکیل شده.
اهورا مزدا را در گاهان میتوان با این ویژگیها یافت: او خدای بزرگی و خردمندی است، پروردگاری یکتا است که کل جهان مادی و مینوی را آفریده و به همین سبب، لقب وی در گاهان «دادار» است، او در رأس سپند مینو و اهریمن و همهی امشا سپندان قرار دارد, پشتیبان اشه یا نظم و دشمن دروغ است.
میتوان زمان قدرت گرفتن مهر و ناهید در اوستا و کتیبهها را در زمانی نزدیک به هم یافت اما این نزدیکی زمانی بدین معنی نیست که دین هخامنشی با کیش زردشتی یکی است، تنها میتوان گفت که این دو دین دارای پیوندی ژرف با یکدیگرند و سرچشمهی فرهنگی آنها مشترک است مانند باور به اشه در برابر دروغ، باور به برتر بودن اهورا مزدا از دیگر بغان یا ایزدان، احترام به آتش و همانندیهای دیگری که در این باورها دیده میشود."