چکیده:
همواره یکی از دغدغههای اصلی کشورهای اسلامی رسیدن به حد مطلوبی از توسعهیافتگی میباشد.مطالعه برخی کشورهای جهان سوم که در این مسیر موفق ترعمل نمودهاند، گویای این مطلب است کهتوسعه ملی و رشد اقتصادی هنگامی میسر است که مردم آن کشور با اتحاد و یکپارچگی گام به سوی تعالیبردارند. همه ما به مانند اجزای یک سیستم هستیم و تنها زمانی این سیستم قادر به تحرک و پویایی است کههمه با هم به شکل مطلوب در جایگاه مخصوص به خود قرار بگیریم، و منابع نیز متناسب با موقعیت افراد ومناطق، با کمک علم جغرافیای کاربردی توزیع شود و از هر جزء مجموعه کارایی خاص حاصل شود.تمام این موارد تنها به کمک ابزاری به نام «آمایش سرزمین» صورت میگیرد. آمایش سرزمین نوعیبرنامهریزی است که به سرزمین به عنوان رکن اساسی و تعیین کننده در تامین اهداف توسعه اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی و سیاسی توجه میکند.میتوان گفت برنامهریزی مبتنی بر آمایش سرزمینی میتواند اصل عدالت را که یکی از فرامین مهماسلام است محقق نماید. از این رو با توجه به مطالب بیان شده در این مقاله، این نوع برنامهریزی اگردردیدی کلان مورد استفاده تمام کشورهای اسلامی قرار گیرد با توجه به نتایج حاصل از آن میتوان بهانسجام اسلامی دست یافت.
خلاصه ماشینی:
» بنابراین، به نظر نگارندگان این مقاله، برقراری عدالت اجتماعی با تمسک به برنامهریزیاقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر پایه برنامهریزی آمایش سرزمینی میتواند زمینه سازایجاد اتحاد ملی در کشورهای اسلامی گردد.
از این رو میتوان گفت با ایجاد وحدت معقول، بنا به گفته علامه جعفری و همچنین تأسی بهآیات قران و ملاحظه جامعه اسلامی پیامبراعظم صلیاللهعلیهوآله وامام علی علیهالسلام، کشورهای اسلامی باید درطراحی برنامهریزیهای اقتصادی و اجتماعی خود برقراری عدالت اجتماعی را سرلوحه خود قراردهند که این مهم بدون بررسیهای فضاییکه همانا برنامهریزی مبتنی بر آمایش سرزمین میباشد،میسر نمیگردد.
با توجه به تعریف ساده و جامعی که برای برقراری عدالت و عدالت اجتماعیاسلامی بیان گردید میتوان گفت اگر آمایش سرزمین به شکل مطلوب و متناسب با اقتصاد هرکشوری طراحی و اجرایی شود، بهترین زمینهساز تحقق عدالت اجتماعی اسلامی خواهد بود، زیرا باتوجه به مطالب بیان شده، امکان دسترسی یکسان همه افراد جامعه را برای برخورداری از منابعفراهم میکند.
ارائه یک مدل بر مبنای عدالت اجتماعی اسلامی با توجه به مبانی نظری و کاربردی ذکر شده، مدل شماتیکی به شرح زیر به دست میآید کهبیانگر ارتباط دوسویه میان آمایش سرزمین و توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است ودرصورت حصول تمام جوانب، رسیدن به اتحاد ملی و انسجام اسلامی امکانپذیر میگردد.
الگویمطرح شده، بیانگر این مهم است که با استفاده از مدل برنامهریزی آمایش سرزمینی و نتایج بهدست آمده از آن میتوان به عدالت اجتماعی اسلامی دست یافت و موجبات تحقق اتحاد ملی وانسجام اسلامی را فراهم نمود.