چکیده:
با شکلگیری دولت اورارتو در نیمه نخست هزارهی اول(ق.م)که در شمال غرب ایران و شرق آناتولی و قسمتی از منطقه قفقاز امروزی حاکم بودهاند،تغییرات بسیار چشمگیری در نحوهی مدیریت منابع آب پدید آمد و سازههای متعدد آبیاری با اصول علمی و فنی بسیار پیشرفته جهت تامین آب مصارف آشامیدنی و کشاورزی احداث شد که دلیل عمده این همه پیشرفت را میبایست در ویژگیهای جغرافیایی طبیعی و عوامل انسانی دانست که حاکمان دولت اورارتو را به سمت احداث تاسیسات آبرسانی از قبیل سد،دریاچه مصنوعی،آب انبار و کانال سوق داده و به مرور زمان شیوه احداث آنها روند تکاملی را طی کرده تا جایی که یافتههای باستانشناسی در ارتباط با سازههای آبی اورارتوئی سبب شده که از آن دولت به عنوان«بزرگترین تمدن هیدرولیکی دنیای باستان»یاد شود.
خلاصه ماشینی:
"م)که در شمال غرب ایران و شرق آناتولی و قسمتی از منطقه قفقاز امروزی حاکم بودهاند،تغییرات بسیار چشمگیری در نحوهی مدیریت منابع آب پدید آمد و سازههای متعدد آبیاری با اصول علمی و فنی بسیار پیشرفته جهت تامین آب مصارف آشامیدنی و کشاورزی احداث شد که دلیل عمده این همه پیشرفت را میبایست در ویژگیهای جغرافیایی طبیعی و عوامل انسانی دانست که حاکمان دولت اورارتو را به سمت احداث تاسیسات آبرسانی از قبیل سد،دریاچه مصنوعی،آب انبار و کانال سوق داده و به مرور زمان شیوه احداث آنها روند تکاملی را طی کرده تا جایی که یافتههای باستانشناسی در ارتباط با سازههای آبی اورارتوئی سبب شده که از آن دولت به عنوان«بزرگترین تمدن هیدرولیکی دنیای باستان»یاد شود.
بناهای بسیار ارزشمندی را بوجود آوردم، تمامی ابزارآلات احداث دریاچه مصنوعی برای شهر روسا هینیلی تمامی وسایل کار مفید در امر آبیاری آن را فراهم کردم» (Belli,1997a:636) (به تصویر صفحه مراجعه شود) توسعه فلزگری تمدن اورارتو سبب ساخت ابزارآلات فلزی مانند بیل،کلنگ،اهرمها،و غیره شد که در حفر کانالها و کندن سنگ به منظور استفاده در دیوارهی سدها دریاچههای مصنوعی کاربرد داشته و همینطور ثروت به دست آمده از استخراج معادن صرف پرداخت حقوق کارگردانی میشد که در احداث تاسیسات آبیاری شرکت داشتند،در واقع پیش زمینه اقتصادی طرحهای آبرسانی از مدتها قبل بوجود آمده بود.
مطالعات نیز نشان میدهد که در دیوارهی غالب تاسیسات آبیاری اواخر اورارتو سنگهای مقاوم بویژه آندزیت استفاده شده است این امر نشاندهندهی سیر تکاملی و پیبردن به میزان مقاومت سنگ و بیانگر پیشرفت در برش سنگهای سخت است."