چکیده:
نظام حقوقی بینالمللی از قواعد و هنجارهای مختلفی تشکیل یافته است که در یک تقسیمبندی کلی میتوان آنها را در دو حوزه تعهدات اولیه و تعهدات ثانویه بینالمللی قرار داد. تابعان نظام ملل متحد به منظور ایجاد و استقرار نظم و قاعدهمندی مطلوب در عرصة بینالمللی، میبایست ارتباط میان قواعد موجود در هر یک از این حوزهها را در نظر آورده و سپس در مقام ایفای تکالیف بینالمللی برآیند. تعهدات اولیه بینالمللی که تابعان بینالمللی را ملزم به فعل یا ترک فعلی خاص میکند به بهترین شکل در معاهدات بینالمللی متجلی میگردد که از رهگذر آن، تابعان خواستار آنند تا بر اساس ارادههایی همسو، قواعدی بینالمللی به وجود آورند. در کنار این، از قواعد حقوق مسئولیت بینالمللی باید تحت نام تعهدات ثانویه بینالمللی یاد کرد که به موجب آن هر دولتی میباید پاسخگوی نقض یک تعهد بینالمللی از سوی خود باشد. گستردگی دایره عملکرد قواعد مسئولیت بینالمللی به عنوان تعهدات ثانویه تا بدانجاست که در کنار ایستادن در مقابل هر گونه نقضی از قواعد حقوق معاهدات، مقررات خود را به طور یکسان بر نقض تعهدات معاهدهای و تعهدات غیر معاهدهای اعمال مینماید.
خلاصه ماشینی:
"- البته در کنار تعهدات مبتنی بر اراده باید از اصول کلی حقوقی، دکترین و رویه قضایی بینالمللی ( که دو مورد اخیر از منابع فرعی حقوق بینالملل میباشند) قواعد آمدة بینالمللی، قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد و اعمال حقوقی یکجانبه دولتها نیز از دیگر مبانی ایجاد تعهد در نظام بینالمللی یاد کرد.
194) از این روست که لزوم وجود قواعد ثانویه و ظهور آنها در زمان نقض قواعد اولیه و در جهت کارآیی هر چه بیشتر این قواعد خود را به خوبی آشکار میسازد؛ بدین صورت که پس از تحقق شرایط لازم برای احراز یک عمل متخلفانه بینالمللی که همانا قابلیت انتساب عمل متخلفانه بینالمللی به یک دولت و نقض تعهد بینالمللی از سوی آن دولت است ( ماده 2 طرح مسئولیت بینالمللی دولتها) 2 حوزه عملکرد قواعد حقوق مسئولیت آغاز میشود و اجرای این قواعد متعاقب نقض قواعد اولیه، ( تعهد به فعل و ترک فعلی خاص) حکایت از به هم پیوستگی این هنجارها در نظام بینالمللی دارد.
- برای دستیابی به متن طرح پیشنویس کمیسیون حقوق بینالملل راجع به مسئولیت بینالمللی دولتها به همراه نظریات تفسیری آن رک به: James Crawford, The International Law Commission's Articles on State Responsibility, Oxford University Press,2002, pp: 61-72."