چکیده:
اشتغال و عوامل اجتماعی از قبیل نوع خانواده،قومیت و خویشاوندی،انسجام اجتماعی،فضای شهری،تجانس فرهنگی،سابقه سکونت و خاستگاه اجتماعی،میزان تراکم جمعیت شهری را تحت تأثیر قرار میدهند. کاهش سرانه زمین،افزایش کارایی خدمات عمومی،کاهش هزینههای احداث راه و شبکههای آب و برق،کاهش میزان مصرف سوخت و انرژی در تراکم بالا،افزایش هزینههای ایجاد و نگهداری تأسیسات زیر بنایی در تراکم کم،از اثرات اقتصادی تراکم جمعیت محسوب میشود و از اثرات اجتماعی میتوان به مواردی همانند محدودیت آزادیهای فردی،افزایش انحرافات اجتماعی(بزهکاری،کجروی،سرقت و جنایت)،روابط غیر صمیمی افراد و معاشرت خشک مردم با یکدیگر،ایجاد سر و صدا و نارساییهای روانی،گرانی قیمت زمین و اجاره خانه،فقدان زندگی خصوصی و پوشیده از چشم دیگران، اشاره کرد.شاخص تراکم ساختمانی و جمیعتی در توسعه پایدار شهری یکی از مؤلفههای سطوح زندگی است.بنابراین لازم است که عوامل و پیامدهای تراکم جمعیت در شهرها مورد مطالعه قرار گیرد. هدف از تهیه مقاله حاضر نیز شناسایی عوامل و اثرات تراکم جمعیتی در شهرها بر اساس مؤلفههای روش تحقیق اسنادی است.طبق نتایج بدست آمده از بررسی نظرات دانشمندان مختلف در خصوص تراکم جمعیت شهری و مطالب مربوط به مسئله تراکم میتوان گفت که عوامل اقتصادی نظیر قیمت زمین،سرانههای شهری،ارزشهای اراضی شهری،وسایل نقلیه،میزان درآمد،هزینه زیر ساختهای شهری،درآمد سرانه شهری،سرانه اعتبارات شهری،
خلاصه ماشینی:
"کاهش سرانه زمین،افزایش کارایی خدمات عمومی،کاهش هزینههای احداث راه و شبکههای آب و برق،کاهش میزان مصرف سوخت و انرژی در تراکم بالا،افزایش هزینههای ایجاد و نگهداری تأسیسات زیر بنایی در تراکم کم،از اثرات اقتصادی تراکم جمعیت محسوب میشود و از اثرات اجتماعی میتوان به مواردی همانند محدودیت آزادیهای فردی،افزایش انحرافات اجتماعی(بزهکاری،کجروی،سرقت و جنایت)،روابط غیر صمیمی افراد و معاشرت خشک مردم با یکدیگر،ایجاد سر و صدا و نارساییهای روانی،گرانی قیمت زمین و اجاره خانه،فقدان زندگی خصوصی و پوشیده از چشم دیگران، اشاره کرد.
Burton) :رابطه فشردگی شهری با عدالت اجتماعی را در چند شهر مختلف مورد بررسی قرار داده و نتایج آنرا به شرح زیر بیا کرده است:جنبههای مطلوب افزایش تراکم عبارتند از بهبود سیستمهای حمل و نقل عمومی,کاهش میزان مرگ و میر ناشی از امراض روانی,کاهش جدایی و انفکاک اجتماعی,افزایش دامنه پیادروی و دوچرخه سواری،فرصتهای شغلی بهتر برای کارگران با مهارت کمتر و دسترسی بهتر تسهیلات و خدمات شهری.
در میزان تراکم جمعیت در شهر اثر گذار هستند و موجبات اثرات منفی همانند محدودیت آزادیهای فردی،افزایش انحرافات اجتماعی(بزهکاری، کجروی،سرقت و جنایت)،روابط غیر صمیمی افراد و معاشرت خشک مردم با یکدیگر، ایجاد سر و صدا و نارساییهای روانی،گرانی قیمت زمین و اجاره خانه،فقدان زندگی خصوصی و پوشیده از چشم دیگران،امکان بروز اختلاف بین جمعیت،بروز ناراحتیهای عصبی، بزهکاری و جنایت،امکان مخاطرات بهداشتی مانند ناراحتیهای قلبی و سرطان و بروز بیماریهای واگیردار و امثال آن را برای ساکنان شهر فراهم میسازند."