چکیده:
جهانی شدن را فرایندی دانستهاند که بر تمامی حوزههای فعالیت بشری از جمله سیاست خارجی کشورها تأثیر گذاشته است.پدیده جهانی شدن در عرصه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی تحصولات شگرفی را ایجاد کرده است.بدیهی است که هیچ کشوری نمیتواند خود را از تبعات جدید جهانی و فرایند جهانی شدن دور نگه دارد.مراوده با جهان مستلزم تدوین سیاست خارجی واقعنگر و هوشمندانه است.مقاله با بررسی پدیده جهانی شدن و تأثیر آن بر سیاست خارجی،در صدد برآمده است تا راهکارهایی را برای تدوین یک سیاست خارجی فعالتر و کارآمد ارائه دهد.نتیجهگیری مقاله این است که سیاست خارجی ایران به تدریج به سوی واقعگرایی بیشتر سوق پیدا کرده است و حفظ و تقویت منافع ملی در جهانی متحول،مورد توجه سیاستگذاران و تصمیمگیران سیاست خارجی قرار گرفته است.تقویت سیر واقعبینی بیشتر در آینده باید در مرکز تدوین سیاست خارجی ایران قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"»(تاجیک،2831،ص 47) نتایج این گفتمان عبارت بود از: -بررسی نقادانه ارزشها و هنجارهای گذشته -تفکیک دو مقوله امنیت ملی و سیاست خارجی -گفتوگوی سازنده با اروپا -بهبود نگرش جهانیان به ایران -طرح مسأله دیوار بیاعتمادی میان ایران و ایالات متحده آمریکا در مجموع،سیر تحولی گفتمانهای مذکور نشان میدهد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در عصر جهانی شدن،ارتباطات و اطلاعات،به تدریج رو به واقعگرایی بر اساس منافع ملی گذاشته است.
»(ازغندی،1831،ص 36) به عنوان مثال،ایران برای مقابله با یکجانبهگرایی و راهبرد خاورمیانه بزرگ ایالات متحده آمریکا که با حمله به افغانستان و عراق به بهانه مبارزه با تروریسم و در واقع به منظور حفظ منافع نفتی و استراتژیک آغاز شد،نیاز به جلب اعتماد جهانیان و افکار عمومی جهانی،تلاش برای گسترش صلح و گفتوگو با قدرتهای دیگر جهان،واقعگرایی در سیاست خارجی و تقویت نهادهای بین المللی دارد و این امر بدون تحول در سیاستهای داخلی-که جهت گسترش مردمسالاری و مشارکت همهجانبه و متشکل مردم و نهادهای مدنی در عرصه عمومی است-امکانپذیر نخواهد شد.
پیشنهادات و راهکارها با توجه به مطالب پیشگفته که عمدتا متوجه واقعنگری نسبی در سیاست خارجی ایران بود-میتوان راهکارهایی را برای تدوین یک سیاست خارجی فعالتر و کارآمدتر پیشنهاد نمود: -کشور ایران به دلیل منابع سرشار نفت و گاز طبیعی،تسلط بر تنگه هرمز(گلوگاه نفت جهان)،مسیری ارزان و کوتاه برای انتقال منابع انرژی حوزه دریای خزر به بازارهای جهانی از طریق خلیجفارس،بازار بزرگی برای سرمایهگذاری و تجارت میباشد و لذا اهمیتی راهبردی(استراتژیک)و جهانی برخوردار است(مجتهدزاده،1831،ص 82)."