چکیده:
رسالهء غوثیه،رسالهای است به طریقهء خطاب فهوانی و محادثهء مثالی حضرت ربانی با غوث اعظم که به زعم عدهای از محققان سختکوش صبرنوش به محیی الدین بن عربی نسبت داده شده است.
اما در این مقاله،ضمن بررسی و نقد دلایل کسانیکه آن را به ابن عربی نسبت میدهند،با بررسی جمیع نسخ خطی و چاپی و مقایسه تحلیلی-تطبیقی آنها و نقد محتوایی رسالهء غوثیه و نیز انطباق مفاد معنایی آن با دیگر آثار محیی الدین عبد القادر گیلانی معلوم میشود که این رساله از عبد القادر گیلانی است و به اعتبار لفظ«محیی الدین»آن را به ابن عربی نسبت دادهاند در حالیکه در هیچ کتاب یا نوشتهای،از محیی الدین بن عربی به«غوث اعظم»یادنشده و در هیچیک از آثار ایشان،غوث و غوثیه نیامده است!و درضمن،در این مقاله،چهرهء گمنام حسن گیلانی،مترجم رسالهء غوثیه شناسیانده و معرفی میشود و ترجمهء او نیز مورد نقد و بررسی تحلیلی-تطبیقی قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
امّا در این مقاله،ضمن بررسی و نقد دلایل کسانیکه آن را به ابن عربی نسبت میدهند،با بررسی جمیع نسخ خطی و چاپی و مقایسه تحلیلی-تطبیقی آنها و نقد محتوایی رسالهء غوثیه و نیز انطباق مفاد معنایی آن با دیگر آثار محیی الدّین عبد القادر گیلانی معلوم میشود که این رساله از عبد القادر گیلانی است و به اعتبار لفظ«محیی الدّین»آن را به ابن عربی نسبت دادهاند در حالیکه در هیچ کتاب یا نوشتهای،از محیی الدین بن عربی به«غوث اعظم»یادنشده و در هیچیک از آثار ایشان،غوث و غوثیه نیامده است!و درضمن،در این مقاله،چهرهء گمنام حسن گیلانی،مترجم رسالهء غوثیه شناسیانده و معرّفی میشود و ترجمهء او نیز مورد نقد و بررسی تحلیلی-تطبیقی قرار میگیرد.
و امّا شواهدی که دال بر این ادّعایند که نسخهء عربی مترجم رسالهء غوثیه،اولا،منطبق با مفاد نسخهء اسکنوریال نیست و ثانیا،با مفاد نسخه البلدیة الاسکندریه(رقم 3025 ج/تصوّف)و نخسهء(الفیوضات الربّانیّة فی المآثر و الاوراد القادریة)است که به صراحت به محیی الدّین عبد القادر گیلانی(الجیلانی)منسوبند؛اینکه: 1-جملاتی در ترجمهء رسالهء غوثیه امده است که در متن نسخهء اسکوریال نیست در حالیکه در دو نسخهء مذکور موجود است مثل: «ای غوث اعظم!مخور هیچ طعامی و نیاشام هیچ شربت آبی،و مکن هیچ خوابی الاّ پیش من به دل و چشم ناظر.